Vào năm 1999, Demis Hassabis và Darren Aronofsky đã gặp nhau lần đầu tiên khi cùng được mời phát biểu tại Viện Nghệ thuật đương đại ở London về tương lai của ngành storytelling. Lúc đó, Hassabis từng là một nhà phát triển trò chơi điện tử, chuyên môn phát triển thuật toán AI điều khiển nhân vật máy trong các game. Hiện nay ông là CEO phòng thí nghiệm AI DeepMind của Google và đã trở thành người đoạt giải Nobel Hóa học nhờ việc ứng dụng AI để giải mã chuỗi protein xoắn, với mô hình mang tên AlphaFold.

Còn trong khi đó, đạo diễn nổi tiếng Darren Aronofsky đã ra mắt bộ phim đầu tay "Pi" vào năm 1998 và sau đó đạo diễn các bộ phim đoạt giải Oscar như "Black Swan" và "The Whale." Giờ đây, công ty sản xuất phim mới của ông, studio Primordial Soup, đang hợp tác với Hassabis và DeepMind để sản xuất các phim ngắn kể chuyện sử dụng AI. Ba dự án đã được lên kế hoạch thực hiện.

Dưới đây là trailer của Ancestra, của một trong ba dự án đó:



Demis, tại sao việc sử dụng AI trong làm phim lại thú vị đối với anh?

Hassabis: Nó bắt nguồn từ kinh nghiệm làm game của tôi. Tôi bắt đầu bằng thiết kế và lập trình trò chơi. Đó cũng là cách tôi bước chân vào lĩnh vực AI. Tôi yêu thích sự kết hợp giữa công nghệ hỗ trợ sáng tạo. Trong thời kỳ hoàng kim của game vào những năm 1990, chúng ta đang khám phá một loại hình nghệ thuật hoàn toàn mới, kết hợp tốt nhất của công nghệ và thiết kế.

Chúng tôi không chỉ làm game mà còn phát minh ra các thể loại mới, chẳng hạn như trò chơi mô phỏng bán rất chạy, tên là "Theme Park" mà tôi đồng thiết kế và lập trình hồi mới 17 tuổi. Tôi thấy công việc tôi đang làm với AI hiện nay và những công cụ AI mà chúng ta xây dựng được sử dụng cho sáng tạo.



Darren, ý tưởng đằng sau công ty sản xuất phim mới của anh, Primordial Soup là gì?

Aronofsky: “Nấu súp, chứ đừng tạo ra mớ hỗn độn” (Make soup, not slop) là mô hình hiện tại của chúng tôi. Tất cả chúng ta đều đã thấy những thứ do AI tạo ra mà trước đây chưa từng thấy, nhưng vì một lý do nào đó, chúng lại biến mất khỏi đầu và chúng ta không thực sự nhớ được. Tôi tự hỏi tại sao lại như vậy, và tôi nghĩ rằng điều thiếu là kể chuyện, yếu tố cảm xúc cho mớ “hỗn độn” do AI tạo ra.

Đó là lý do tôi bắt đầu suy nghĩ về cách chúng ta có thể sử dụng công nghệ mạnh mẽ này để hỗ trợ quá trình kể chuyện. Tôi biết nếu ở thời điểm tôi 27 tuổi, lúc đó đang cố gắng làm bộ phim đầu tiên của mình, nếu khi ấy mà có trong tay AI, thì sẽ là tôi và năm người bạn ngồi trong một căn phòng với máy tính, cố gắng tìm hiểu tất cả những điều này vận hành như thế nào và loại câu chuyện mà chúng tôi có thể kể.

Demis, ngoài kinh nghiệm phát triển game, anh có phải một người hâm mộ điện ảnh không?

Hassabis: Vô cùng luôn ấy chứ. Đó là lý do tại sao Darren và tôi lại kết nối với nhau rất ổn. Khoa học viễn tưởng là nguồn cảm hứng lớn của tôi ngay từ những ngày đầu, bao gồm cả bộ phim yêu thích của tôi, Blade Runner. Tôi yêu mến âm nhạc và mỹ thuật, nhưng cũng quan tâm tới sự khám phá sâu sắc về ý thức nhân tạo và điều gì tạo nên con người.

Tôi có rất nhiều bạn bè trong ngành điện ảnh và toàn bộ gia đình tôi đều làm việc trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật. Cha tôi sắp lên kế hoạch biểu diễn một vở opera mà ông đã viết trong thời gian nghỉ hưu, chị gái tôi thì là nhà soạn nhạc và nghệ sĩ piano. Cả gia đình tôi đều hoạt động trong nghệ thuật. Tôi mới là người “trái ngành” vì làm việc ở mảng nghiên cứu hàn lâm và game.



Darren, anh vừa cho ra mắt trailer cho bộ phim ngắn "Ancestra," do Eliza McNitt làm đạo diễn. AI đóng vai trò gì trong dự án, và con người tham gia ở đâu?

Aronofsky: Hiệu suất của con người vẫn rất tuyệt vời, và là điều mà chúng tôi muốn nắm bắt được trong tác phẩm này. Nhưng bộ phim của Eliza lấy “cảm hứng từ ngày cô ấy sinh ra” – có nhiều thứ trong tầm nhìn của cô ấy hoàn toàn không thể chụp được và thuần túy mang tính tưởng tượng. Các mô hình AI cũng phải được thúc đẩy để tưởng tượng, và chúng đang tạo ra những thứ chưa từng thực sự tồn tại trước đây.

Các tài liệu truyền thông cho "Ancestra" đề cập đến sự đóng góp của các thành viên của Hiệp hội Diễn viên Điện ảnh (Screen Actors Guild). AI là một vấn đề lớn trong cuộc đình công diễn ra ở Hollywood vào năm 2023. Anh đã nói chuyện với các công đoàn về những gì các anh đang làm chưa?

Aronofsky: Chúng tôi có nhà sản xuất, và đã nói chuyện với họ. Nhưng các công đoàn đều đang tìm cách làm việc với công nghệ này. Có một lượng lớn nhân viên, nhiều thợ thủ công và kỹ thuật viên đa dạng đã cùng nhau tham gia vào quá trình sản xuất "Ancestra." Tôi nên thống kê số liệu, nhưng hiện tại ước tính chắc chắn danh sách đoàn phim rất lớn, gần như bằng kích thước của một bộ phim điện ảnh thông thường, vì các công cụ và công nghệ là hoàn toàn mới.

Nhiều người đang làm việc ở Hollywood đang hoảng sợ về AI. Họ có thực sự nên lo lắng không?

Aronofsky: Đối với nghệ thuật kể chuyện, việc công nghệ thay thế cho sự tham gia của con người nằm ở lĩnh vực khoa học viễn tưởng. Đứng trên phim trường và chứng kiến hàng trăm loại nghệ sĩ và thợ thủ công khác nhau cùng nhau hợp tác để tạo ra một khoảnh khắc duy nhất, tất cả đều dựa trên màn trình diễn của một người thực sự hoàn toàn độc đáo và sau đó phải truyền tải câu chuyện đó trong một khoảng thời gian, đó là một việc rất phức tạp.

Demis, DeepMind và Google có được gì từ điều này?

Hassabis: Quy trình sáng tạo sẽ thay đổi rất nhiều trong vài năm tới, và đó là điều thú vị. Vì vậy, chúng tôi muốn cung cấp các công cụ phù hợp cho những người làm sáng tạo. Chúng tôi đang nhận được phản hồi từ các nhạc sĩ và nhà làm phim như Darren. Các hợp tác khác của DeepMind để ứng dụng AI vào sáng tạo nghệ thuật là với các nghệ sĩ Donald Glover và Jacob Collier. Từ đó, chúng tôi sẽ biết họ cần gì và loại thứ gì họ muốn các mô hình có thể làm được.

Đối với một người dùng bình thường, điều này sẽ giúp tạo ra những thứ chẳng hạn như YouTube theo một cách nào đó. Nhưng điều thú vị từ góc độ nghiên cứu, là nếu bạn muốn hệ thống AI của mình hiểu được thế giới xung quanh, nó cần phải hiểu được thế giới vật lý. Nó biết gì về vật lý trực quan, về ánh sáng và trọng lực và hành vi vật chất của chất lỏng? Đó là loại hiểu biết mà bạn sẽ cần để ứng dụng AI.

Có thể so sánh AI hiện tại giống hệt như những ngày đầu của trào lưu hip hop, khi các MC và producer phát hiện ra khả năng sampling nhạc, từ đó họ phát hiện ra rằng có vô vàn khả năng sáng tác âm nhạc mà các nghệ sĩ có thể tạo ra.



Demis, anh có nghĩ rằng trong vòng 10 hoặc 15 năm nữa, một AI có thể phát triển một tầm nhìn cụ thể hoặc một phong cách hình ảnh theo cách mà các nhà làm phim đang làm không?

Hassabis: Hiện tại, những công cụ này chưa có khả năng tạo ra những khởi đầu mới. Chúng chủ yếu là sự ngoại suy của những gì con người đã biết. Liệu các hệ thống này có thực sự có thể đưa ra những phỏng đoán mới, chứ không chỉ giải quyết một vấn đề hiện có? Câu trả lời bây giờ là không. Vì vậy, rõ ràng vẫn còn thiếu điều gì đó trong các hệ thống này, tư duy vượt trội hoặc phát minh thực sự, mà những người sáng tạo vĩ đại, dù là nhà khoa học hay nghệ sĩ như Einstein hay Picasso, có thể làm được.

Anh gọi điều đó là gì? Trực giác?

Aronofsky: Tôi sẽ gọi nó là một “phát minh thực sự”. Con người có khả năng suy luận tương tự, giống như là tôi có tất cả kiến thức này và sau đó tôi tìm thấy một mẫu ẩn sâu trong lĩnh vực khác mà kiến thức này có thể áp dụng được. Các hệ thống AI của chúng ta hiện vẫn không thể làm được điều đó. Nhưng một ngày nào đó chúng có thể.

Nhiều người đang nghiên cứu những điều này: Bạn có thể mã hóa sự tò mò của con người không? Tôi nghĩ rằng loại phát minh vượt trội đó đòi hỏi một vài kỹ năng bổ sung ngoài việc chỉ tạo ra những nội dung khớp với mẫu có sẵn. Điều đó đòi hỏi khả năng phán đoán tốt, gu thẩm mỹ tốt. Đó là điều phân biệt giữa các nhà khoa học giỏi với các nhà khoa học vĩ đại, và tôi chắc chắn rằng nó cũng phân biệt giữa các nghệ sĩ giỏi và các nghệ sĩ vĩ đại. Nếu bạn may mắn trong khoa học, mà tôi biết rất nhiều về điều đó, họ luôn nói, ‘tôi có thể ngửi thấy ý tưởng này là một ý tưởng hay’. Và chúng ta chưa có điều đó trong các hệ thống AI này.

Lần gần đây nhất Demis và tôi gặp nhau, tôi hỏi rằng, chúng ta còn cách nào để một kiệt tác tương đương với một tác phẩm của ngài Martin Scorsese, nhưng làm ra chỉ bằng prompt AI không? Anh ấy không chắc liệu điều đó có bao giờ xảy ra hay không, nhưng có điều gì đó đang xảy ra với những hình ảnh này rất thú vị. Ai đó sẽ tìm ra cách kể chuyện bằng điều này theo một cách mới.

Theo FT