Trump muốn tăng cấm vận chip AI, cổ phiếu NVIDIA bay tiếp màu

#ai

2025 này dự kiến là một năm bắt đầu chuỗi 3 năm tam tai Hợi Mão Mùi cho vị chủ tịch tập đoàn AI lớn nhất thế giới. Năm ngoái chip Blackwell vừa ra mắt được xem là cú hit lớn sẽ đem về hàng chục tỷ USD cho NVIDIA, song các sự cố về thiết kế và sản xuất đã khiến công ty này phải trì hoãn lại. Mãi tới cuối năm khi sự cố được khắc phục thì nhiều khách hàng bắt đầu phàn nàn việc con chip quá nhiệt dẫn tới vận hành không ổn định. May thay, dù không nhận Blackwell thì các đối tác vẫn đặt mua Hopper để "gánh team", vẫn đem về lợi nhuận cho công ty này.

Dù vậy, ngày vui với NVIDIA chóng tàn khi chính quyền Biden trong những ngày cuối quyết định hạn chế xuất khẩu gắt gao hơn nữa với các sản phẩm chip AI. Trong đó chỉ các quốc gia đồng minh "thân cận" mới được phép nhập khẩu không giới hạn. 140 nước khác gồm cả Việt Nam chỉ được nhập khẩu "hạn chế". Các quốc gia "thù địch" dĩ nhiên bị cấm tiệt. Lệnh cấm này như gáo nước lạnh tạt vào mặt Huang khi nó giảm đáng kể đầu ra sản phẩm cho công ty này.

Những tưởng tai ương chỉ có thế nhưng...

Những ngày cuối năm Giáp Thìn bùng nổ sự xuất hiện của DeepSeek AI làm chao đảo thị trường công nghệ Mỹ. Ngày 28 tết, công ty này bay hơi gần 600 tỷ USD giá trị niềm tin. Giá cổ phiếu rớt mạnh từ 142 USD tuần trước đó xuống còn 118 USD sau "sự cố" DeepSeek. "Gượng" mãi cổ phiếu NVIDIA mới "hồi quang phản chiếu" lên 127 USD vào hôm kia thì tới hôm qua, một cuộc hội đàm của chính quyền Trump lại "đạp" tiếp công ty này xuống 122 USD.

Cuộc hội đàm đó là gì? Các quan chức chính phủ Mỹ đang xem xét "siết" thêm những gì có thể "siết" với NVIDIA.

NVIDIA H20 là dòng chip AI bị "bóp" hiệu năng từng được phép xuất khẩu qua Trung Quốc

Còn nhớ NVIDIA từng "lách được luật" để bán chip H20 cho Trung Quốc? Trong 2024 vừa qua, nhà khổng lồ đồ hoạ ước tính lãi to khi bán được tới 12 tỷ USD chip AI qua quốc gia này. Chip H20 lúc đấy được xem là bản "tật nguyền" của H200, có hiệu suất AI bị "bóp" đi đáng kể tới mức "không đáng ngại", "có thể xuất khẩu". Do đó dù "chất lượng không cao", H20 lại thành gà đẻ trứng vàng cho NVIDIA.

Nhưng DeepSeek không chỉ "tát" NVIDIA mà "tát" cả người Mỹ. Họ cho biết mô hình AI của mình hiệu quả hơn, không cần tốn nhiều tài nguyên điện toán khổng lồ như các mô hình xứ cờ hoa. Thậm chí DeepSeek cho biết mô hình của họ còn chạy được trên smarphone hoặc PC (dĩ nhiên kích thước tham số phải nhỏ hơn). Thông tin này khiến chính phủ Mỹ giật mình vì như thế thì... H20 vẫn còn "quá mạnh" với người Trung Quốc (ít nhất với DeepSeek). Tới đây chắc bạn cũng đã hiểu vấn đề.

Theo nguồn tin từ Bloomberg, ứng cử viên vị trí Thư ký Thương mại của Trump, Howard Lutnick, cho biết sẽ có "động thái mạnh mẽ trong việc kiểm soát nguồn chip bán dẫn". Mặc dù Howard không nói đích danh chủ thể bị tác động là những ai, nhưng chúng ta đều hiểu Nhà Trắng sẽ "bóp" việc xuất khẩu chip sang Trung Quốc "chặt" hơn nữa. Và tuy NVIDIA không phải hãng chip AI duy nhất, nhưng đây là hãng được hưởng lợi nhất từ kênh bán hàng này.

Lúc trước, khi lệnh cấm mới của Biden bắt đầu, NVIDIA cũng đã phản đối với lập luận rằng các lệnh cấm này "có hại cho nước Mỹ hơn là lợi". Hãng đồ hoạ nhấn mạnh các động thái này chỉ "khiến người Trung Quốc nỗ lực tự chủ hơn và rồi sẽ sớm tạo ra được công nghệ cho riêng mình, vốn có tiềm năng có thể qua được cả phương tây". Nói chưa được bao lâu thì DeepSeek xuất hiện...

DeepSeek và chip Huawei Ascend là minh chứng cho năng lực tự chủ AI của Trung Quốc

Ngoài việc chạy trên card của NVIDIA, được biết DeepSeek cũng dùng cả chip AI do Huawei sản xuất. Điều này cho thấy cảnh báo của NVIDIA đã thành hiện thực. Song đây là cái hiện thực "đắng ngắt" với công ty này. Không biết Jensen sẽ nói gì với chính quyền Trump trong vài ngày tới để "còn đường lui", chỉ biết con đường này ngày càng hẹp hơn...

Cần nói thêm cuối năm trước, có thông tin NVIDIA sẽ dùng nhà máy của TSMC ở Mỹ để sản xuất chip Blackwell. Nhưng do tính chất phức tạp, con chip này vẫn cần phải xuất qua Đài Loan để đóng gói tiếp. Song vấn đề lớn tiếp theo là nhà máy TSMC ở Mỹ hiện chỉ có công nghệ 4 nm, mà chip Blackwell hiện đã chạm ngưỡng tối đa của dây chuyền này. Nếu muốn "nhồi nhét" thêm transistor, NVIDIA buộc phải chuyển qua dây chuyền 3 nm hoặc thấp hơn. Còn không thì công ty này phải thay đổi triệt để "truyền thống" thiết kế chip, tận dụng phương án chiplet nhỏ như AMD.

Tính tới hiện tại, mọi con chip đứng đầu của NVIDIA đều khai thác triệt để phương châm "lớn nhất có thể" trong thiết kế monolithic, và thường cần dây chuyền bán dẫn mới nhất để làm ra. Trong tương lai nếu chính quyền Trump áp thuế mạnh lên các con chip sản xuất ở Đài Loan, NVIDIA sẽ là công ty đau đầu nhất.