Trong thập kỷ qua, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã phát triển vượt bậc, tạo ra những bước tiến lớn không chỉ trong lĩnh vực khoa học mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều ngành nghề, bao gồm cả công nghệ thông tin (CNTT). Từ các thuật toán học máy đến trí tuệ nhân tạo tổng hợp, AI đã không ngừng thay đổi cách chúng ta làm việc, sống và phát triển. Việc hiểu rõ sự tiến bộ của công nghệ này trong 5 năm qua, hiện tại và dự đoán 5 năm tới sẽ giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc về thị trường tuyển dụng trong ngành CNTT, đặc biệt là tại Việt Nam, và tương lai của nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này.

I. Công nghệ AI 5 năm trước

Năm 2018, AI đã bắt đầu trở nên phổ biến và có tính ứng dụng cao. Học máy (machine learning) và học sâu (deep learning) đã được triển khai rộng rãi trong các ngành công nghiệp khác nhau, từ chăm sóc sức khỏe đến tài chính và thương mại điện tử. Các hệ thống như nhận dạng giọng nói, nhận diện khuôn mặt, và hệ thống đề xuất sản phẩm đã trở thành tiêu chuẩn. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, AI chủ yếu tập trung vào việc tự động hóa các nhiệm vụ cụ thể, với phạm vi ứng dụng chưa quá rộng rãi.
Ở Việt Nam, giai đoạn này chứng kiến sự bùng nổ của các công ty khởi nghiệp công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực liên quan đến dữ liệu và AI. Tuy nhiên, việc triển khai công nghệ AI vẫn còn ở giai đoạn đầu, với các ứng dụng chính như chatbot, phân tích dữ liệu khách hàng và quảng cáo số.
II. Công nghệ trí tuệ nhân tạo hiện nay
Hiện tại, AI đã phát triển vượt bậc. Các hệ thống AI không chỉ dừng lại ở mức độ thực hiện các nhiệm vụ cơ bản mà còn có khả năng học hỏi, tự cải thiện và đưa ra quyết định phức tạp hơn. Công nghệ GPT (Generative Pre-trained Transformer) như GPT-4 đã mang lại những thay đổi to lớn trong việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp các hệ thống có thể tạo nội dung sáng tạo, hỗ trợ người dùng trong nhiều lĩnh vực từ giáo dục, sáng tạo nghệ thuật đến lập trình.

Các ứng dụng của AI hiện nay đã xâm nhập sâu rộng hơn vào đời sống, bao gồm tự động hóa quy trình doanh nghiệp, xe tự lái, hệ thống chăm sóc sức khỏe thông minh và nhiều hơn nữa. Tại Việt Nam, các công ty lớn như FPT, VinGroup, và các startup công nghệ đã bắt đầu khai thác mạnh mẽ các giải pháp AI để tối ưu hóa sản xuất, dịch vụ và quản lý dữ liệu. Điều này dẫn đến nhu cầu cao về nhân lực có kỹ năng về AI, dữ liệu và khoa học máy tính.
III. Dự đoán sự phát triển của AI trong 5 năm tới
Trong 5 năm tới, AI sẽ bước vào một giai đoạn phát triển mới với trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI - Artificial General Intelligence), nơi các hệ thống có khả năng xử lý thông tin, tư duy và ra quyết định tương tự con người. Các công nghệ như xe tự lái sẽ trở nên phổ biến hơn, robot sẽ tham gia sâu hơn vào các lĩnh vực như y tế, sản xuất và dịch vụ khách hàng. Đồng thời, các ứng dụng AI trong lĩnh vực tài chính, thương mại, và an ninh mạng sẽ tiếp tục mở rộng.

Với sự tiến bộ nhanh chóng này, nhu cầu về nhân sự có trình độ cao trong lĩnh vực AI, khoa học dữ liệu và công nghệ thông tin dự kiến sẽ tăng mạnh. Việt Nam, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành CNTT, sẽ cần đến lực lượng lao động chuyên môn cao để đáp ứng yêu cầu thị trường. Đặc biệt, các công ty quốc tế và startup sẽ tìm kiếm những nhân sự giỏi để phát triển các sản phẩm và dịch vụ dựa trên AI.
IV. Mức độ tuyển dụng nhân sự cho ngành CNTT hiện nay
Hiện nay, thị trường tuyển dụng ngành công nghệ thông tin tại Việt Nam đang rất sôi động. Tuy vậy, việc cạnh tranh công việc cho những nhân sự mới ra trường là rất ‘khốc liệt’, chỉ những nhân sự đã có kinh nghiệm làm việc mới được săn đón.
V. Nhận định 5 năm tới cho nhân sự CNTT
Trong 5 năm tới, nhu cầu nhân sự trong ngành CNTT tại Việt Nam dự kiến sẽ còn tăng mạnh, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến AI, dữ liệu lớn (big data), và an ninh mạng. Khi các công ty tiếp tục triển khai công nghệ AI và tự động hóa, số lượng các vị trí công việc liên quan đến phát triển thuật toán, thiết kế hệ thống thông minh, và phân tích dữ liệu sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của công nghệ, các vị trí công việc đòi hỏi kỹ năng thấp có thể sẽ bị thay thế bởi các hệ thống tự động hóa. Điều này đòi hỏi lực lượng lao động phải không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức.

Ngoài ra, việc Việt Nam trở thành một trung tâm phát triển công nghệ ở khu vực Đông Nam Á sẽ thu hút thêm nhiều doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư. Điều này càng làm tăng thêm cơ hội việc làm cho các chuyên gia CNTT, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến AI.
VI. Nhu cầu nhân sự CNTT tương lai

Trong tương lai xa, khi công nghệ AI tiếp tục phát triển, việc tự động hóa các quy trình công nghệ có thể làm giảm nhu cầu về một số vị trí công việc trong ngành CNTT. Tuy nhiên, nhân lực có kỹ năng cao trong các lĩnh vực chuyên sâu như phát triển hệ thống AI, quản lý dữ liệu, và bảo mật sẽ vẫn được săn đón. Việt Nam có thể sẽ phải đối mặt với thách thức về việc cung cấp đủ nguồn lực lao động có trình độ để đáp ứng nhu cầu này, đặc biệt là khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tiếp tục diễn ra.
Chính vì vậy, hãy tìm hiểu những ngách của CNTT có thể đi bền vững trong nhiều năm.