An ninh mạng tại Việt Nam đang trở thành một vấn đề quan trọng và được xã hội quan tâm đặc biệt trong những năm gần đây. Với tốc độ phát triển Internet và công nghệ thông tin nhanh chóng, Việt Nam đang gặp phải những thách thức về an ninh mạng. Theo một báo cáo mới đây, Việt Nam được xác định là một trong 10 quốc gia có mức độ an ninh mạng thấp nhất trên toàn cầu.

1. Việt Nam nằm trong báo cáo 10 quốc gia có an ninh mạng kém nhất thế giới

1.1 Nghiên cứu được thực hiện bởi Reboot Digital PR Services

Gần đây, một báo cáo về tình hình an ninh mạng đã tiết lộ rằng Việt Nam đang đứng trong top 10 quốc gia có chỉ số an ninh mạng thấp nhất Châu Á và toàn cầu. Nghiên cứu này được thực hiện bởi Reboot Digital PR Services, một công ty đặt trụ sở tại Vương quốc Anh và hoạt động trong lĩnh vực internet. Theo báo cáo, Việt Nam đứng thứ 4 trong bảng xếp hạng, vượt qua Indonesia và Malaysia tại khu vực Đông Nam Á.

Trên thang đo 100, mức độ nguy cơ trên Internet của Việt Nam đạt 78.2 điểm, đáng lo ngại. Việt Nam hiện có hơn 3115 máy tính bị nhiễm virus, 780 trang web chứa mã độc và 630 trang web giả mạo với hành vi lừa đảo. Indonesia và Malaysia cũng là hai quốc gia có mức độ an toàn an ninh mạng thấp nhất ở Châu Á, đạt điểm lần lượt là 100 và 79.9. Singapore, dù là quốc gia phát triển ở Châu Á, cũng không tránh khỏi vấn đề này.

• : Cách nhận biết và diệt Virus cho điện thoại Android hiệu quả & an toàn

Có tới 5 quốc gia Đông Nam Á khác nằm trong top 10 quốc gia có mức độ an ninh mạng kém nhất trên thế giới ngoài Việt Nam, cho thấy vấn đề an ninh mạng vẫn chưa được quan tâm đúng mức trong khu vực này.

1.2 Đánh giá an ninh mạng của tập đoàn Bkav

Trên tháng 12/2021, tập đoàn công nghệ Bkav Việt Nam đã phát đi một cảnh báo quan trọng về tình hình bảo mật mạng tại Việt Nam. Theo đó, nghiên cứu của Bkav phối hợp cùng Cục An ninh mạng, Bộ Công An Việt Nam tiết lộ rằng trong năm 2021 đã có hơn 70.7 triệu máy tính cá nhân bị lây nhiễm virus, gây thiệt hại kinh tế khổng lồ ước tính khoảng 24.400 tỷ đồng. Đây là một con số đáng lo ngại và chứng tỏ tình trạng an ninh mạng tại Việt Nam vẫn đang phải đối diện nhiều thách thức.

Theo thống kê mới nhất, tại Việt Nam, có khoảng 2,5 triệu máy tính bị tấn công bởi virus mã hóa dữ liệu, con số này đã tăng gấp 4,5 lần so với năm 2020. Việc mã hóa dữ liệu trên máy tính khiến người dùng không thể truy cập hoặc sao chép dữ liệu, đặt họ vào tình thế mất toàn bộ tài liệu lưu trữ trên thiết bị.

Tuy nhiên, đa số người dùng tại Việt Nam vẫn chưa biết cách xử lý khi thiết bị của họ gặp phải tình trạng này. Hơn 99% người được khảo sát đã chọn cách trả tiền để hy vọng khôi phục dữ liệu từ hacker. Tuy nhiên, phương pháp này không chỉ tiêu tốn tiền bạc mà còn không đảm bảo khôi phục dữ liệu, đồng thời còn giúp tội phạm mạng tiếp tục hoạt động.

Trong vài năm gần đây, thị trường tiền số (coin) tại Việt Nam đã trở nên cực kỳ biến động, với vốn hóa của các đồng tiền vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD trên toàn thế giới. Điều này đã dẫn tới sự gia tăng của các vụ tấn công mã hóa dữ liệu và yêu cầu nạn nhân trả tiền chuộc bằng coin, khiến cho cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc điều tra. Các vụ tấn công quy mô lớn đã xảy ra, không chỉ tác động đến cá nhân mà còn khiến cho các công ty lớn gánh chịu thiệt hại lên đến hàng triệu USD.

Trong thời gian gần đây, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia có tỉ lệ nhiễm malware từ các trang web độc hại cao và chịu đựng các cuộc tấn công mạng ở mức độ cao nhất trên toàn cầu.

2. Việt Nam tiếp tục nằm trong top 5 nước kém văn minh nhất thế giới. 

Theo báo cáo mới nhất từ Microsoft vào tháng 5/2022, Việt Nam được xếp vào top 5 quốc gia có hành vi kém văn minh trên mạng, ngoài vấn đề an ninh mạng. Cộng đồng mạng Việt Nam đang gặp phải những đánh giá tiêu cực về mức độ văn minh của mình trên Internet.

Báo cáo này ngay lập tức gây ra sự tranh luận trong cộng đồng mạng Việt Nam do thiếu căn cứ thống kê. Tuy nhiên, nhiều người dùng cũng đồng tình với nghiên cứu của Microsoft vì nhận thấy tần suất thông tin tiêu cực, lừa đảo, từ ngữ thô tục, và quấy rối tình dục trên mạng xã hội ngày càng tăng.

3. Phương án hạn chế máy tính bị nhiễm virus hoặc mã độc

Chuyên gia Vũ Ngọc Sơn, Phó chủ tịch phòng chống mã độc của Bkav, đã đưa ra các khuyến cáo sau để tránh máy tính bị nhiễm virus và mã độc, đồng thời bảo vệ thông tin trên thiết bị.

Theo chuyên gia, chỉ có 10% máy tính tại Việt Nam sử dụng phần mềm diệt virus tự động cập nhật và được hỗ trợ từ nhà sản xuất. Điều này khiến cho những máy tính này có nguy cơ truyền nhiễm virus cho các thiết bị khác. Do đó, người dùng nên cài đặt và sử dụng phần mềm diệt virus để bảo vệ thiết bị của mình.

Tình trạng sử dụng phần mềm lậu không bản quyền ở Việt Nam đang diễn ra với tần suất cao, khiến cho số lượng thiết bị sử dụng phần mềm lậu tăng đáng kể. Điều này có nguy cơ khiến máy tính bị cài mã độc một cách âm thầm mà người dùng không thể kiểm soát. Để tránh rủi ro này, hãy hạn chế sử dụng phần mềm lậu không rõ nguồn gốc.

Để bảo vệ dữ liệu, mỗi người dùng cần thực hiện các biện pháp phòng vệ chủ động và thiết lập cơ chế sao lưu dữ liệu quan trọng để tránh mất thông tin quan trọng khi xảy ra sự cố.