Ông Jensen Huang, giám đốc điều hành của Nvidia, đã cảnh báo rằng những nỗ lực của nước Mỹ nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận chip và phần mềm AI tiên tiến đang gây phản tác dụng, một sự thay đổi đáng kể đối với người ủng hộ nổi bật trước đây của tổng thống Donald Trump.

Theo ông Huang, hiện tại Trung Quốc hoàn toàn có khả năng phát triển các công cụ AI của riêng mình bất chấp những hạn chế được thiết kế để ngăn chặn sự trỗi dậy về mặt công nghệ của nước này. Chiến lược "pháo đài" của Washington đã thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Trung Quốc, đồng thời làm leo thang một cuộc cạnh tranh địa chính trị rộng lớn hơn nhằm giành quyền thống trị các công nghệ quan trọng và khoáng sản hiếm.

“Nước Mỹ đã hoạch định chính sách của mình dựa trên giả định rằng Trung Quốc không thể tự chế tạo chip AI,” ông Huang nói trong cuộc họp báo cáo kết quả kinh doanh quý vào tháng 5 vừa qua. "Giả định đó luôn bị nghi ngờ, và bây giờ nó rõ ràng là sai lầm. Sự phát triển AI của Trung Quốc sẽ tiếp tục với hoặc không có chip của Mỹ. Việc bảo vệ các nhà sản xuất chip của Trung Quốc khỏi sự cạnh tranh của Mỹ chỉ làm họ mạnh hơn ở nước ngoài, và làm suy yếu vị thế của nước Mỹ."

Trung Quốc đang đầu tư vô cùng mạnh tay vào cuộc đua trí tuệ nhân tạo. Các quỹ đầu tư được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn đã đổ 184 tỷ USD cho các startup AI trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2023, theo một báo cáo của Morgan Stanley hồi tháng trước. Giá trị của lĩnh vực này cùng với các ngành liên quan, bao gồm cơ sở hạ tầng và nhà cung cấp linh kiện, có thể đạt tới 1.4 nghìn tỷ USD vào năm 2030.

Sáu công ty hàng đầu, bao gồm Stepfun, Zhipu AI, Minimax, Moonshot AI, 01.AI và Baichuan Intelligent Technology hiện đang thống trị thị trường AI Trung Quốc, nơi đang tồn tại khoảng… 4.300 công ty AI.

Startup đến từ Trung Quốc DeepSeek đã làm đảo lộn những giả định của các nhà đầu tư về quỹ đạo phát triển của AI bằng cách chứng minh vào tháng 1 rằng, các mô hình hiệu suất cao có thể được phát triển với chi phí thấp hơn đáng kể so với chi phí "cao ngất trời" mà các công ty công nghệ lớn đang phải chi tiêu, chỉ 5.6 triệu USD so với hàng trăm triệu, thậm chí là hàng tỷ USD. DeepSeek đã sử dụng chip Nvidia để đạt được chất lượng tương đương với OpenAI và hoạt động nhanh hơn gần gấp đôi.

Trên bảng xếp hạng Chatbot Arena, DeepSeek và Qwen của Alibaba dẫn đầu danh sách các mô hình ngôn ngữ mở tốt nhất. Theo một thống kê, Trung Quốc hiện đã chiếm vị trí hàng đầu về bằng sáng chế, bài báo nghiên cứu và trích dẫn liên quan đến AI. Tuy nhiên, theo một thước đo khác, nỗ lực của Mỹ vượt xa so với Trung Quốc. Có 690 công ty công nghệ tư nhân ở Mỹ có giá trị hơn 1 tỷ USD, tương đương 2.53 nghìn tỷ USD tổng giá trị vốn hóa, so với 162 doanh nghiệp của Trung Quốc có giá trị 702.46 tỷ USD.

Alibaba's Qwen là một trong những mô hình ngôn ngữ mở nổi tiếng nhất ở Trung Quốc. ©️ Reuters
Nhưng khoảng cách giữa tiên phong và bầy đàn đang thu hẹp lại nhanh chóng, theo đánh giá của Đại học Stanford. Lợi thế của Hoa Kỳ đang giảm khi các đối thủ vượt lên trên trong giáo dục, thị trường tài chính, sản xuất có độ chính xác cao và năng lực công nghệ.

"Họ không hề sợ hãi," Jamie Dimon, giám đốc điều hành của JPMorgan Chase, nói sau một chuyến đi gần đây đến Trung Quốc. "Họ đã phân bổ 100.000 kỹ sư cho cuộc chạy đua này." Vào tháng Giêng, Ruth Porat, Chủ tịch và giám đốc mảng đầu tư tại Alphabet, dự báo rằng các startup và tập đoàn của Mỹ đang “có thể đang có lợi thế dẫn trước khoảng một năm trở lên” ở khía cạnh chất lượng của các mô hình.



Tài liệu nộp lên cơ quan quản lý của Nvidia lần đầu tiên thừa nhận rằng các hạn chế đối với Trung Quốc sẽ gây tổn hại đến hoạt động kinh doanh. Trong quý hiện tại, Nvidia cho biết 8 tỷ USD đơn đặt hàng dự kiến cho mẫu chip H20, phiên bản được "giảm hiệu năng" đã phải bị hủy bỏ, sau khi ông Trump thắt chặt giấy phép xuất khẩu vào tháng 4.

Việc tiết lộ này cho thấy sự phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc và rộng lớn cũng liên quan đến các công ty sản xuất chip của Mỹ khác, Qualcomm, Intel và Broadcom, với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, chiếm tới 40% doanh thu. Thị trường bán dẫn của Trung Quốc được dự báo sẽ đạt 204,03 tỷ đô la năm nay và tiếp tục tăng trưởng ở mức hàng năm là 8.24%.

Các biện pháp trừng phạt thương mại hiếm khi đạt được mục tiêu dự định của chúng. Thay vào đó, chúng thường tạo ra những hậu quả không lường trước và bất lợi. Chúng ta đã chứng kiến điều này gần đây nhất với các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga sau cuộc chiến tại Ukraine. Rào cản khuyến khích sự xuất hiện của các hệ sinh thái song song, mạng lưới các doanh nghiệp, người lao động, nhà đầu tư, khách hàng và thể chế phụ thuộc lẫn nhau và hỗ trợ lẫn nhau. Bảo hộ có thể mua được thời gian, nhưng chưa chắc đổi được phần thắng.

Theo James David Spellman/Nikkei