Khi nào nên dùng AI, khi nào nên giao cho… con người viết.
Công nghệ AI ngày càng đạt được sự hoàn thiện khi chúng thấy rằng nội dung AI “đậm chất người” hơn. Nhưng cũng có điều gì đó thú vị về điều đó vì công việc của chúng ta với tư cách là người viết và người sáng tạo nội dung đã có một sự thay đổi cơ bản.
Giống một DJ xịn vẫn phải biết nhạc, biết diễn, người viết cũng phải tinh chỉnh output của AI. Nếu không, nội dung AI sẽ khô khan, vô hồn, và người đọc không có cảm tình gì với sản phẩm (rác) đó..
Chìa khóa: Xem nội dung do AI tạo là bản nháp thô – track gốc để bạn mix – rồi nâng tầm nó thành thứ thật sự thu hút, thật sự… “có nét người”.
Về cơ bản, bài viết này sẽ chỉ cho bạn thấy cách chúng ta sẽ làm việc với nội dung tạo ra bởi AI?
“ Giá trị độc đáo nào mà con người vẫn có thể bổ sung vào nội dung? ”
Từ kinh nghiệm làm việc với AI, tôi đúc kết 7 khả năng viết đặc trưng con người mà AI không sao đuổi kịp:
- Mô hình ngầm (Patterns) : Phát hiện các tín hiệu tinh tế trong cách diễn đạt, nhịp điệu và phép loại suy phù hợp với trải nghiệm chung của con người
- Chủ đề (Topics) : Hiểu biết trực quan về những gì độc giả sẽ thấy thực sự thú vị hoặc có liên quan
- Kinh nghiệm (Experience) : Những câu chuyện và quan điểm cá nhân, đặc biệt là từ những cá nhân có uy tín
- Suy luận (Judgment) : Áp dụng các nguyên tắc logic, suy luận vượt ngoài các khung được lập trình sẵn.
- Gu thẩm mỹ (Taste) : Quyết định về những gì phù hợp về mặt phong cách
- Sắc thái (Richness) : Các mô tả liên quan tới giác quan, tinh thần, cảm xúc và các trải nghiệm thực
- Bí mật (Secrets) : Những insight, sự thật ngầm mà chỉ những người có chuyên môn, kinh nghiệm mới có thể nhận ra
Mặc dù chúng ta đôi khi thổi phồng quá mức về công nghệ (hầu hết tiến bộ đều mang tính gia tăng - từ 2023 cho tới nay, tôi vẫn liên tục đọc được thông tin AI thông minh hơn con người), nhưng thực tế thì chúng ta vẫn là người quản lý thiết yếu cho kết quả đầu ra của AI.
Có lẽ điều quan trọng nhất không phải là liệu AI có tạo ra thứ gì đó hay không mà là liệu con người có nhận ra giá trị của nó hay không.
Để so sánh sức mạnh của AI so với con người, tôi muốn chia thành 4 loại:
- Thực hiện kỹ thuật (Technical execution)
- Kiến thức & thông tin (Knowledge & information)
- Sản xuất & chuyển thể (Production & adaptation)
- Dữ liệu và trí tuệ cảm xúc (Data & emotional intelligence)
a) Trí tuệ nhân tạo:
- Xử lý và ngăn ngừa lỗi (ngữ pháp, chính tả, tính nhất quán)
- Duy trì định dạng nghiêm ngặt trên các tài liệu dài
- Thực hiện theo các hướng dẫn nội dung chi tiết một cách chính xác
- Tạo ra nội dung ngữ pháp chính xác ở quy mô lớn
b) Con người:
- Phá vỡ các quy tắc đã được thiết lập theo những cách có ý nghĩa và sáng tạo
- Tạo ra các phong cách, định dạng và phương pháp tiếp cận thể loại mới
- Phát triển phong cách viết cá nhân đặc biệt
- Viết bằng giọng văn chân thực từ trải nghiệm sống
a) Trí tuệ nhân tạo:
- Tổng hợp thông tin từ các cơ sở kiến thức rộng lớn
- Tạo nội dung thực tế khi dựa trên dữ liệu
- Tạo ra các giải thích toàn diện về các chủ đề phức tạp
- Tham chiếu chéo thông tin từ nhiều miền
b) Con người:
- Đóng góp nghiên cứu ban đầu và quan sát trực tiếp
- Suy nghiệm triết học, đạo đức độc lập
- Giọng văn sâu sắc với cộng đồng văn hoá nhất định
a) Trí tuệ nhân tạo:
- Tạo ra khối lượng lớn nội dung một cách nhanh chóng
- Tạo các biến thể trên các chủ đề và định dạng hiện có
- Dịch giữa các ngôn ngữ với độ chính xác cao
- Cấu trúc lại nội dung cho các đối tượng và nền tảng khác nhau
b) Con người:
- Phát minh ra các hình thức và cách tiếp cận văn học hoàn toàn mới
- Tạo ra những câu chuyện phản ánh thời điểm văn hóa
- Tạo ra sự hài hước dựa trên bối cảnh văn hóa tinh tế
- Phát triển sự châm biếm đề cập đến các vấn đề đương đại
a) Trí tuệ nhân tạo:
- Chuyển đổi dữ liệu có cấu trúc thành các câu chuyện dễ đọc
- Tóm tắt nội dung dài nhưng vẫn giữ nguyên thông tin chính
- Tạo tài liệu thống nhất từ các thông số kỹ thuật
- Điều chỉnh nội dung trên nhiều định dạng và kênh khác nhau
b) Con người:
- Tạo ra các nhân vật có động cơ phức tạp, mâu thuẫn
- Viết đoạn hội thoại nắm bắt được sắc thái tâm lý
- Truyền tải trạng thái cảm xúc tinh tế thông qua việc lựa chọn từ ngữ một cách có chủ đích
- Tạo ra những câu chuyện gợi lên những phản ứng cảm xúc mạnh mẽ
Con người nên để AI xử lý 80% cơ bản— tức là việc khớp nhịp và kiểm soát nhịp độ.
Và chúng ta nên tập trung năng lượng sáng tạo của mình vào 20% quan trọng đó, nơi chúng ta kết hợp những mẫu mà không ai khác có: góc nhìn độc đáo, những câu chuyện bất ngờ, sắc thái đạo đức, tài liệu tham khảo văn hóa và những ý tưởng thực sự mới lạ.
Bây giờ chúng ta đã hiểu được điều gì làm cho nội dung của con người có giá trị, chúng ta cần nhận ra điều gì khiến nội dung AI trở nên khó chịu.
Giống như một DJ nghiệp dư về mặt kỹ thuật có thể khớp nhịp nhưng vẫn tạo ra một bản nhạc vụng về, vô hồn, khả năng viết của AI cũng có những mẫu cụ thể báo hiệu "có điều gì đó không ổn ở đây".
Tương tự như vậy, mặc dù các mô hình ngôn ngữ hiện đại về mặt kỹ thuật có thể xâu chuỗi các từ lại với nhau một cách hợp nghĩa, chúng vẫn bỏ lỡ những tín hiệu quan trọng của con người.
Thông qua nghiên cứu và kinh nghiệm với khách hàng, tôi đã xác định được 11 dấu hiệu rõ ràng cho thấy "AI đã tạo ra điều này" - những nội dung khi thấy thì chúng ta sẽ lập tức chỉ lướt qua:
- Ngôn ngữ vô nghĩa : Cách diễn đạt quá trang trọng mà không con người nào thực sự sử dụng
- Sự đơn điệu về mặt cấu trúc : Tương phản, ngược lại với ý trên, các mẫu nội dung dạng list được tạo ra từ chat gpt (điều tôi gặp ở rất nhiều khách hàng gửi bài booking trên báo chí cho tôi)
- Chuyển ý khập khiễng : Chuyển đổi đột ngột giữa các ý tưởng mà không có mô liên kết về mặt ý nghĩa
- Giọng điệu máy móc : Văn bản vô hồn, không cảm xúc, có đôi khi không có chủ ngữ và không biết là đang viết cho ai (đây là một dạng AI content viết chỉ có thông tin)
- Sự không chắc chắn về thực tế : Những khẳng định nghe có vẻ hợp lý nhưng không thể kiểm chứng được
- Không có nét riêng : Viết thiếu nét kỳ quặc, hài hước hoặc quan điểm riêng của cá nhân
- Chủ đề xáo rỗng : Viết những điều mà ai cũng biết
- Các tuyên bố không có nguồn : Các tuyên bố dữ liệu không có sự ghi nhận thích hợp
- Insight hời hợt : Những ý tưởng không bao giờ vượt ra ngoài điều hiển nhiên hoặc có khi vẻ hợp lý, logic nhưng khi ta đọc xong vẫn không nắm được mấu chốt ý nghĩa là gì
- Lệch tone thương thiệu : Nội dung không phù hợp mới màu sắc thương hiệu đã được định vị
- Mở kết mờ nhạt : Những mở đầu và kết luận dễ quên và không hấp dẫn
Các điểm đánh dấu thực sự nổi bật.
Nghiên cứu “Linguistic Markers of Inherently False AI Communication…” cho thấy rằng, bằng cách check 4 yếu tố dưới đây, họ có thể phát hiện nội dung nào của AI viết bài.
- Ngôn ngữ giàu cảm xúc/tình cảm hơn
- Phong cách viết phân tích có chiều sâu hơn
- Miêu tả nhiều hơn (sử dụng nhiều tính từ hơn)
- Khả năng đọc của văn bản kém (cấu trúc câu phức tạp hơn)
Nhiều writer cũng mắc lỗi tương tự — khác là con người có thể khắc phục. Sự khác biệt là gì? Con người có thể học cách vượt qua chúng.
DJ giỏi không chỉ play, họ remix, những người sáng tạo nội dung hiệu quả nhất không chỉ chỉnh sửa đầu ra AI mà còn biến đổi nó.
Trong bối cảnh hiện nay, nội dung có giá trị nhất đến từ những người sáng tạo có khả năng:
Hiểu được công cụ AI vượt trội ở đâu (cơ sở kỹ thuật)
Nhận ra nơi nào cần có sự tham gia của con người (7 khả năng phía trên)
Có thể xác định và loại bỏ những mẫu marker AI output sai.
Biết kỹ thuật Prompt tốt để tổng hợp nhiều yêu cầu và điều kiện phức hợp tạo được ra một đầu ra như ý muốn.
Chúng ta không chỉ chỉnh sửa nội dung AI mà còn kết hợp nó với góc nhìn độc đáo của con người, tạo ra thứ mà không thuật toán nào có thể tự tạo ra được.
Cuối cùng, chúng ta nên chấp nhận một thực tế, mọi thứ đã thay đổi. À, hiện nay tôi đã không còn thuê người viết nội dung nữa. Chính xác thì tôi trả tiền cho người có kỹ năng, kiến thức về domain của họ, họ sử dụng AI để viết nội dung. Nguồn:tinhte.vn/thread/con-nguoi-viet-tot-hon-ai-trong-nhung-tac-vu-nay.4020159/