Bạn đang sở hữu một dàn máy mạnh mẽ với CPU mới nhất. Tuy nhiên, gần đây bạn bắt đầu gặp phải tình trạng máy tính chậm chạp, hoạt động không hiệu quả. Nguyên nhân có thể là do ổ cứng chậm chạp. Để giải quyết vấn đề này, hãy cân nhắc thay thế bằng một ổ cứng SSD.
Các vi xử lý hiện đại có khả năng thực hiện hàng tỷ tác vụ trong vòng 1 giây. Tuy nhiên, trong thực tế, CPU phải chờ đợi ổ cứng cung cấp dữ liệu để xử lý, dù nó chạy nhanh đến mức nào. Ổ cứng truyền thống (HDD) thường hoạt động chậm chạp do sử dụng cơ học. Các đĩa bên trong ổ quay liên tục trong khi đầu đọc trên mặt đĩa thu thập dữ liệu. Nếu muốn tăng cường hiệu suất, ổ cứng dạng rắn (SSD) chính là sự lựa chọn hoàn hảo để nâng cấp.
:
Tóm tắt
Nếu bạn không có đủ thời gian đọc toàn bộ bài viết dài vài nghìn từ, dưới đây là vài điểm chính mà bạn cần lưu ý:
Bạn muốn chi trả bao nhiêu?
Hầu hết các ổ SSD hiện nay có dung lượng lưu trữ từ 120GB đến 2TB. 120GB thường không đủ để lưu trữ nhiều phần mềm và tốc độ của loại này không nhanh bằng các ổ dung lượng lớn hơn. Ổ 250GB có giá cao hơn loại 120GB khoảng 700 – 900 nghìn đồng, nhưng đáng đầu tư. Nếu bạn có khả năng tài chính dư dả, hãy lựa chọn mua ổ SSD 500GB với dung lượng đủ thoải mái và giá hợp lý.
Hướng dẫn chọn mua ổ cứng SSD khi xây dựng PC 101: 
Máy tính của bạn hỗ trợ chọn mua SSD loại nào?
Thị trường ổ cứng dạng rắn hiện nay đa dạng với nhiều loại sản phẩm đáp ứng các chuẩn hình dáng khác nhau và hỗ trợ nhiều loại kết nối tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Khi chọn ổ cứng, cần xem xét các phần cứng khác mà bạn sử dụng. Nếu bạn có dàn máy hiện đại với bo mạch chủ trung – cao cấp, hệ thống thường sẽ tương thích với mọi loại ổ cứng trên thị trường.
Những chiếc laptop mỏng nhẹ và di động cao hiện nay thường không đủ chỗ để lắp ổ SSD 2.5 inch và thay vào đó hỗ trợ loại SSD M.2 nhỏ gọn hơn. Các nhà sản xuất cũng có thể hàn ổ cứng trực tiếp vào bo mạch, khiến việc thay thế hoặc nâng cấp không thể thực hiện được. Để đảm bảo tính tương thích, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn và kiểm tra trước khi quyết định mua SSD.
Hướng dẫn chọn mua SSD cho PC Build 101
.
Bạn cần chọn mua SSD loại nào?
Các loại ổ SSD hiện nay thường có 4 hình dạng chính.
[metaslider id=”17468″]
2.5-inch Serial ATA (SATA): SSDs loại này được biết đến là phổ biến nhất hiện nay. Với kích thước tương đương ổ cứng HDD được gắn vào laptop, chúng sử dụng giao diện kết nối SATA quen thuộc, dễ dàng cài đặt và sử dụng. Nếu laptop của bạn có khe ổ 2.5 inch và một cổng kết nối SATA trống, chỉ cần cắm dây kết nối SSD vào máy là bạn có thể sử dụng ngay.
SSD Add-in Card (AIC) là loại ổ AIC được cắm vào máy tính qua khe PCI Express, thường được sử dụng để kết nối card đồ họa. Với việc sử dụng giao thức PCIe và băng thông cực lớn, ổ SSD dạng này đảm bảo tốc độ truy xuất dữ liệu cực nhanh. Tuy nhiên, để có thể chạy được, ổ AIC cần cắm vào khe PCIe x4 hoặc x16, chỉ có thể sử dụng trên máy bàn. Đối với các máy tính có khe PCIe dư thừa, việc sử dụng ổ AIC sẽ giúp tận hưởng tốc độ cao nhất của SSD hiện nay, tuy nhiên đòi hỏi một không gian và tài chính dư dả để đầu tư. Thiết kế của ổ AIC thường cỡ lớn với nhiều bề mặt hở, giúp tản nhiệt hiệu quả.
M.2 SSDs: SSD M.2 với kích thước nhỏ gọn đã trở thành tiêu chuẩn lưu trữ cho laptop mỏng nhẹ. Không chỉ dành cho máy tính xách tay, hiện nay cũng có nhiều bo mạch chủ cho máy bàn hỗ trợ ổ cứng M.2. Một số bo mạch còn có nhiều khe cắm M.2 cho phép sử dụng nhiều ổ SSD chạy RAID.
Hướng dẫn cách chọn mua SSD trong PC Build 101 provided by 
Hầu hết các ổ M.2 có chiều rộng 22mm và dài 80mm. Khá ít người biết rằng phần số trong tên của ổ M.2 thể hiện chiều rộng và chiều dài của sản phẩm. Vậy nên các loại SSD M.2 phổ biến hiện nay thường được dán nhãn M.2 Type-2280. Mặc dù máy tính xách tay thường chỉ có khe trống lắp vừa một loại kích thước SSD, nhiều bo mạch chủ máy tính để bàn có các lỗ vặn ốc hỗ trợ lắp các ổ đĩa dài hơn hoặc ngắn hơn.
Những ổ đĩa M.2 có khả năng lưu trữ lớn nhất từ 1 đến 2TB. Vì vậy, nếu bạn có ngân sách thoải mái và cần nhiều không gian lưu trữ, bạn nên xem xét các dạng SSD khác.
"Ổ SSD U.2: Các ổ SSD 2,5 inch này có thiết kế tương tự như ổ cứng SATA truyền thống nhưng sử dụng đầu nối và giao diện PCIe tốc độ cao. Ổ đĩa U.2 thường đắt hơn và dung lượng lớn hơn so với ổ M.2. Đây là lựa chọn phù hợp cho các máy chủ có nhiều khay ổ cứng."
Chọn mua SSD giao diện SATA hay PCIe?
Thực sự đây là một vấn đề khá rắc rối. Như đã nói ở trên, các ổ SSD 2,5 inch chạy trên giao diện Serial ATA, loại kết nối được thiết kế cho các ổ đĩa cứng truyền thống được giới thiệu từ năm 2000. Trong khi đó, các ổ AIC sử dụng giao diện PCI Express, loại kết nối với băng thông cực lớn đủ để cắm những thứ như card đồ họa.
Ổ M.2 có thể hỗ trợ hoặc SATA hoặc PCI Express, tùy thuộc vào loại ổ đĩa. Và ổ đĩa M.2 nhanh nhất (bao gồm cả ổ SSD 970 của Samsung và 760p của Intel) cũng hỗ trợ NVMe, một giao thức được thiết kế đặc biệt để lưu trữ với tốc độ nhanh chóng mặt. Vấn đề trở nên khá phức tạp khi mà một ổ đĩa M.2 có thể là loại PCIe không hỗ trợ NVMe, hoặc loại PCIe với NVMe được hỗ trợ. Vậy cuối cùng chúng ta có các dạng SSD M.2 bao gồm SATA, PCIe và PCIe NVMe.
Các ổ M.2 cũng như các cổng kết nối M.2 tương ứng trên các bo mạch chủ trông không khác gì nhau, bất kể chúng thuộc loại gì. Vì vậy, hãy kiểm tra lại hướng dẫn sử dụng bo mạch chủ, máy tính hoặc bộ chuyển đổi của bạn, cũng như những loại ổ đĩa được hỗ trợ, trước khi mua một bất kì sản phẩm nào.
Nếu các công việc hàng ngày của bạn bao gồm duyệt web, chạy ứng dụng văn phòng hoặc thậm chí chơi game, hầu hết các ổ SSD NVMe sẽ không nhanh hơn các mẫu SATA ít tốn kém hơn. Nếu công việc hàng ngày của bạn bao gồm tác vụ nặng như lưu chuyển tập tin, chỉnh sửa ảnh hoặc video, chuyển mã, hoặc nén/ giải nén, thì bạn có thể cân nhắc việc nâng cấp lên một ổ SSD NVMe. Các ổ SSD này cung cấp băng thông lớn gấp 5 lần so với các mẫu SATA, giúp tăng hiệu năng trong các ứng dụng nặng.
Bạn cần ổ dung lượng bao nhiêu?
- 120 – 128GB: Đừng! Những ổ đĩa dung lượng thấp này có xu hướng cho hiệu năng chậm hơn. Bạn hoàn toàn có thể nâng cấp lên ổ 250GB với số tiền chấp nhận được. Tuy nhiên nếu chỉ để dùng để lưu trữ Windows cùng một số ứng dụng thường xuyên sử dụng thì đây là một lựa chọn kinh tế.
- 200+GB: Những ổ đĩa này rẻ hơn nhiều so với những người anh em dung lượng lớn hơn. Dung lượng lưu trữ ở mức này là không nhiều, đặc biệt nếu bạn sử dụng ổ đĩa để lưu hệ điều hành, trò chơi với một thư viện media cỡ lớn. Nếu có thể, hãy tăng cấp dung lượng lên một ổ đĩa 500GB.
- 500GB: Các ổ đĩa ở mức này đạt sự cân bằng tốt giữa giá thành và hiệu năng lưu trữ.
- 1TB: Trừ khi bạn có thư viện trò chơi đồ sộ hoặc hàng loạt phim chất lượng cao, ổ 1TB sẽ cung cấp cho bạn đủ không gian cho hệ điều hành cùng các ứng dụng chính, đồng thời còn thừa nhiều chỗ để lưu trữ các phần mềm và dữ liệu trong tương lai.
- 2TB: Nếu bạn là một content creator hay làm việc với các tệp tin đa phương tiện lớn và có nhu cầu sử dụng hàng ngày, hoặc đơn giản là bạn có số lượng lớn trò chơi, ổ 2TB khá xứng đáng với mức giá cao mà bạn sẽ phải chi trả.
- 4TB: Một SSD 4TB sẽ khá đắt – giá của nó dễ dàng đặt ngưỡng trên 20 triệu – và bạn sẽ không có nhiều lựa chọn trong phân khúc này. Samsung hiện là công ty duy nhất cung cấp các ổ SSD thương mại với dung lượng 4TB, bao gồm SSD 850 EVO và các mẫu SSD 860 EVO mới hơn.
Nếu bạn là người dùng máy tính để bàn hoặc bạn laptop chơi game với nhiều ổ đĩa, bạn nên chọn cách sử dụng nhiều SSD nhỏ đồng thời, cách này thường sẽ giúp bạn tiết kiệm được hàng triệu đồng trong khi vẫn cung cấp khả năng lưu trữ và tốc độ tương tự. Với mức giá của ổ SSD hiện nay, những ổ đĩa này cỡ này thường chỉ dành cho những chuyên gia, người làm công việc chuyên biệt hoặc và những người đam mê sẵn sàng vung tiền không tiếc tay.
Tiêu thụ điện năng?
Nếu bạn là người dùng máy tính để bàn và đang tìm kiếm các sản phẩm cho hiệu suất tốt nhất có thể, có lẽ điện năng tiêu thụ sẽ không phải vấn đề đáng bận tâm. Tuy vậy, đối với máy tính xách tay, sự hiệu quả trong tiêu thụ năng lượng của ổ đĩa sẽ quan trọng hơn tốc độ – đặc biệt nếu bạn muốn laptop của mình có đủ pin để chạy cả ngày.
Chọn mua SSD có khả năng quản lý năng lượng cực kỳ hiệu quả như 850 EVO của Samsung thay vì một ổ NVMe nhanh hơn nhưng hút điện hơn (ví dụ Samsung 960 EVO) có thể giúp bạn tăng thêm thời gian sử dụng tới 90 phút hoặc nhiều. Các mẫu SSD có dung lượng cao thường tiêu thụ nhiều năng lượng hơn các ổ đĩa dung lượng thấp, đơn giản bởi chúng có nhiều gói NAND cần chạy để truyền dữ liệu.
Bạn cần loại bộ nhớ lưu trữ nào (NAND flash)?
Khi chọn mua SSD để sử dụng trong máy tính, bạn không cần quá quan tâm đến loại bộ nhớ bên trong ổ đĩa. Trên thực tế, với đa dạng tùy chọn trên thị trường hiện nay, bạn không có nhiều lựa chọn. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tìm hiểu về các loại bộ nhớ đang được sử dụng trong ổ đĩa, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin về chúng dưới đây. Một số loại bộ nhớ trong danh sách này đã trở nên ít phổ biến hơn so với trước.

Bộ nhớ flash đơn cấp (SLC) là loại bộ nhớ đầu tiên và là hình thức lưu trữ dữ liệu chính trong nhiều năm. Giống như tên gọi của nó, loại bộ nhớ này chỉ lưu trữ một chút dữ liệu trên mỗi cell, khiến nó trở nên cực kỳ nhanh và có độ bền tốt. Tuy nhiên, với công nghệ lưu trữ ngày này, việc lưu trữ trên mật độ không dày đặc khiến cho sử dụng loại bộ nhớ này trở nên kém phổ biến bởi khả năng lưu trữ thấp của nó. Tại thời điểm này, ngoài các loại ổ đĩa chuyên nghiệp cực kỳ đắt tiền và sử dụng như một lượng nhỏ bộ nhớ cache nhanh, SLC đã được thay thế bằng các loại công nghệ lưu trữ flash mới hơn, dày đặc hơn.
Bộ nhớ flash đa lớp (MLC) được ra mắt sau SLC và là loại lưu trữ được lựa chọn nhiều trong nhiều năm qua bởi khả năng lưu trữ dữ liệu nhiều ở mức giá thấp, mặc dù tốc độ có chậm hơn SLC. Để khắc phục vấn đề tốc độ, nhiều ổ đĩa này có một lượng nhỏ bộ nhớ đệm SLC nhanh hơn hoạt động như bộ đệm ghi. Ngày nay, ngoài một vài ổ đĩa cao cấp dành cho người dùng có nhu cầu cao, MLC đã được thay thế bằng đàn em tiếp theo trong công nghệ lưu trữ NAND, TLC.
Bộ nhớ flash ba cấp (TLC) là loại lưu trữ tiêu chuẩn của các ổ SSD dành cho người tiêu dùng đại trà hiện nay. Mặc dù TLC chậm hơn MLC, nhưng như tên gọi của nó, khả năng lưu trữ dữ liệu dày đặc của TLA khiến cho các ổ đĩa sử dụng nó thường có khả năng lưu trữ lớn với giá cả phải chăng. Hầu hết các ổ TLC (ngoại trừ những loại cực rẻ) cũng sử dụng một số loại công nghệ lưu bộ nhớ đệm, vì TLC khi không có bộ đệm thường không nhanh hơn đáng kể so với ổ đĩa cứng truyền thống.
Đối với những người dùng bình thường chạy các ứng dụng và hệ điều hành tiêu chuẩn, việc ổ TLC sử dụng bộ nhớ đệm để làm tăng tốc độ không phải là vấn đề quá lớn. Các ổ đĩa thường không được bị ghi dữ liệu đủ nhanh để có thể bị tràn bộ nhớ đệm. Những người dùng chuyên nghiệp và cao cấp – những người thường làm việc với các tệp dữ liệu lớn – nên ưu tiên sử dụng ổ đĩa MLC đắt tiền hơn. Như vậy sẽ tránh được tình trạng tốc độ chuyển dữ liệu chậm đi đáng kể khi ổ bị tràn cache do phải làm việc với các file lớn.
Bộ nhớ flash bốn lớp (QLC) đang được nghiên cứu để chuẩn bị trở thành là bước tiếp theo trong cuộc cách mạng SSD. Như cái tên gọi của nó, các ổ đĩa loại này có mật độ lưu trữ tăng đáng kể, giúp giảm giá thành và cho khả năng lưu trữ lớn hơn. Tuy vậy, khi tôi viết bài này, ổ QLC vẫn chưa chính thức xuất hiện để người tiêu dùng có thể xem xét.
Độ bền thì sao?
Phần lớn những người dùng đang tìm mua một ổ đĩa cho máy tính bình thường sẽ không cần phải tìm hiểu quá kỹ càng, trừ khi họ muốn biết mọi thứ về sản phẩm mình sẽ mua. Tất cả các loại bộ nhớ flash có tuổi thọ giới hạn, có nghĩa là sau một số lần ghi dữ liệu nhất định, các cell lưu trữ trong bộ nhớ sẽ dừng lưu giữ thông tin. Các nhà sản xuất thường ghi độ bền được đánh giá của ổ đĩa theo đơn bị tổng số terabyte được viết (TBW), hoặc ổ ghi mỗi ngày (DWPD).
Nhìn chung bộ nhớ flash ngày nay có xu hướng hoạt động bền bỉ hơn các ổ đĩa trước kia. Bên cạnh đó, hầu hết các ổ đĩa đều có tính năng “over provisioning”, biến một phần của dung lượng ổ đĩa trở thành một loại sao lưu. Khi thời gian trôi qua và các cell lưu trữ bắt đầu ngừng hoạt động, ổ đĩa sẽ di chuyển dữ liệu của bạn ra khỏi các cell hỏng chuyển tới những cell mới, do đó tăng đáng kể tuổi thọ có thể sử dụng của ổ đĩa. Nhìn chung, trừ khi SSD của bạn được sử dụng trong máy chủ hoặc một số trường hợp khiến dữ liệu được ghi liên tục (24/7), tất cả các ổ đĩa hiện nay đều được có độ bền đủ để hoạt động trong ít nhất 3-5 năm, thậm chí lâu hơn.
Nếu bạn dự định sử dụng ổ đĩa lâu hơn khoảng thời gian trên, hoặc bạn cần ghi dữ liệu vào ổ đĩa nhiều hơn người dùng bình thường, bạn có thể xem xét đầu tư vào một ổ đĩa có độ bền cao hơn mức trung bình, và/hoặc bảo hành lâu hơn. Ví dụ, ổ đĩa dòng Pro của Samsung thường có độ bền cao và thời gian bảo hành dài (một số loại được bảo hành lên tới 10 năm). Nhưng tôi phải nhắc lại rằng phần lớn người dùng bình thường không phải lo lắng về độ bền của ổ đĩa.
Hướng dẫn chọn mua SSD cho việc xây dựng máy tính cá nhân.
Bạn có cần chọn mua SSD 3D flash không? Và các lớp là gì?
Đây lại là một câu hỏi mà bạn không cần phải quá để tâm. Bộ nhớ flash trong SSD được sử dụng để sắp xếp thành một lớp đơn (mặt phẳng). Nhưng bắt đầu với từ khi dòng sản phẩm 850 Pro của Samsung được ra mắt vào năm 2012, các nhà sản xuất ổ đĩa đã bắt đầu xếp chồng các cell lưu trữ lên nhau thành các lớp. Samsung gọi tên công nghệ này “V-NAND” (vertical NAND: xếp NAND dọc), Toshiba gọi nó là “BiCS FLASH” và hầu hết các công ty khác gọi nó là: 3D NAND. Theo thời gian, các nhà sản xuất ổ đĩa dần xếp chồng nhiều lớp lên nhau hơn, tạo ra đến các ổ đĩa với mật độ lưu trữ cao hơn, dung lượng lớn hơn và ít tốn kém hơn.

Tại thời điểm này, phần lớn các SSD hiện tại được tạo ra bằng cách sử dụng một số loại lưu trữ 3D. Các ổ đĩa mới nhất thường sử dụng NAND 64 lớp. Ngoài việc nhìn vào các chữ cái nhỏ trên một tờ thông số hoặc hộp sản phẩm, bạn có thể nhận thấy rằng ổ đĩa của bạn có NAND 3D là khi bạn nhìn thấy giá. Các ổ đĩa 3D mới hơn thường có giá thấp hơn đáng kể so với những sản phẩm đời trước mặc dù có cùng dung lượng, bởi sản xuất chúng ít tốn kém hơn và cần ít gói flash hơn trong ổ đĩa cho cùng một lượng bộ nhớ.
3D XPoint / Optane Thì sao?
3D XPoint là sản phẩm được tạo ra từ sự hợp tác giữa Intel và Micron (nhà sản xuất ổ SSD Crucial). Đây là một công nghệ lưu trữ mới nổi có với tốc độ tiềm năng có nhanh hơn bất kỳ SSD nào dùng bộ nhớ flash truyền thống hiện có (hiệu suất đạt tương tự như DRAM), đồng thời độ bền cũng được tăng đáng kể giúp lưu trữ lâu hơn.
Mặc dù Micron tham gia rất nhiều vào sự phát triển của 3D Xpoint và có dự định đưa nó ra thị trường, như đã viết ở trên, Intel là công ty duy nhất hiện đang bán sản phẩm sử dụng công nghệ này cho người tiêu dùng, dưới thương hiệu Optane của mình. Bộ nhớ Optane được thiết kế để được sử dụng như một bộ nhớ đệm song song (cache) với ổ cứng HDD hoặc SSD SATA tốc độ chậm. Các sản phẩm như Optane 900p (SSD dạng AIC) / 905P là các ổ đĩa lưu trữ độc lập, Intel 800p có thể được sử dụng như một ổ cache hoặc một ổ đĩa độc lập (mặc dù dung lượng khá nhỏ khiến nó phù hợp hơn để làm ổ cache).

Intel Optane đang được đánh giá cao với những tiềm năng lớn, mang lại hiệu suất vượt trội và khả năng sử dụng như bộ nhớ đệm. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như công nghệ mới, hỗ trợ thiết bị hạn chế, dung lượng lưu trữ thấp và giá cả cao. Đặc biệt, 3D XPoint đang thu hút sự chú ý với tiềm năng trong tương lai. Nếu có ngân sách dư dật, Intel Optane 905P là lựa chọn số 1 với tốc độ SSD vô địch.
Kết luận
Sau khi đọc xong bài viết này, có lẽ bạn đã nắm được tất cả các thông tin cần biết về ổ SSD nói chung và các loại SSD nói riêng. Giờ đây bạn đã có thể tự mình đưa ra lựa chọn mua hàng rõ ràng rồi. Hãy nhớ rằng, các ổ đĩa cao cấp, mặc dù sở hữu thông số lý thuyết cực nhanh, sẽ không quá vượt trội về tốc độ so với các ổ đĩa chậm và rẻ hơn trong các tác vụ phổ biến thường ngày.

Duy nhất, trừ khi vì lý do công việc hoặc đam mê khiến bạn cần phải có tốc độ cực tốt, bạn nên chọn một ổ đĩa có giá phải chăng, dung lượng đủ đáp ứng nhu cầu kèm mức giá có thể mua được. Sử dụng, chọn mua SSD hiện đại bất kì thay vì một ổ đĩa cứng HDD cũ đều sẽ đem lại hiệu năng cải thiện cực lớn mà bạn có thể nhận thấy ngay lập tức.