Ổ cứng là một bộ phận rất quan trọng đối với cả máy tính bàn hay laptop. Nó liên quan trực tiếp đến dữ liệu và công việc của bạn. Nên khi ổ cứng bị hỏng thì sẽ mất hết dữ liệu và ứng dụng thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc của các bạn.
Hiểu được tầm quan trọng của ổ cứng máy tính, laptop. Trong bài viết này Nguyễn Công PC sẽ hướng dẫn bạn hiểu rõ hơn về ổ cứng máy tính, laptop tìm ra được nguyên nhân nào dẫn đến ổ cứng bị hỏng và giải pháp khắc phục. Hãy cùng chúng tôi đi sâu vào bài viết!
Xem ngay: Chống phân mảnh ổ cứng là gì?
1. Tổng hợp các nguyên nhân chính dẫn đến lỗi ổ cứng của bạn?
Tần suất bật và tắt máy
Việc bạn hoạt động nhiều trên ổ cứng máy tính thực ra không gây hư hại và làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của ổ cứng máy tính. Mà nguyên nhân chính dẫn đến tuổi thọ của máy tính giảm chính là do tần suất bật máy của bạn. Cụ thể hơn đó là việc bạn hay mở máy tính lên rồi tắt đi thì được tính là 1 lần và sau đó tiến hành thực hiện thao tác tắt đi mở máy lại nhiều lần trong một ngày thì sẽ ảnh hưởng nhiều đến tuổi thọ máy tính của bạn.
Vì khi bạn bật máy tính lên thì lúc đó nguồn điện sẽ cung cấp cho máy tính hoạt động. Khi bạn tắt máy đi thì hệ thống nguồn điện sẽ không cấp nguồn cho ổ cứng máy tính nữa thì ổ cứng máy tính laptop sẽ dừng hoạt động. Và những lúc ổ cứng được cấp hay tắt nguồn là lúc tốc độ truy xuất ổ cứng mạnh nhất so với lúc các bạn cho máy tính laptop hoạt động bình thường. Lúc này thì nó sẽ khiến ổ cứng máy tính, laptop quay nhiều hơn và tạo ra hao mòn ổ đĩa nhanh hơn so với lúc ổ đĩa hoạt động thông thường.
Vì thế để tránh tình trạng ổ đĩa hao mòn nhanh thì các bạn chỉ nên tắt máy tính khi không sử dụng trong thời gian dài và cũng để cho máy tính, laptop được nghỉ lâu hơn. Còn nếu bạn đang sử dụng nhưng chỉ bận trong khoảng thời gian ngắn thì bạn không nên tắt máy. Lúc này bạn nên sử dụng chức năng Standby, Hibernation hoặc Sleep của hệ thống cho máy tính, laptop ở chế độ ngủ và chờ sẵn sàng làm việc.
Nhiệt độ quá nóng
Tất cả các linh kiện trong máy tính, laptop đều được nhà sản xuất tính toán nhiệt độ cho phép. Vì thế, bạn cần phải giữ nhiệt độ hoạt động ở mức độ cho phép và luôn giữ được không khí làm mát bên trong máy tính, laptop vì nhiệt độ bên trong máy tính, laptop sẽ nóng hơn nhiều so với nhiệt độ phòng của bạn. Vì vậy bạn đừng nghĩ nhiệt độ phòng mình mát thì nhiệt độ bên trong máy tính cũng mát nhé.
Để đảm bảo nhiệt độ hoạt động ở mức cho phép chúng ta nên vệ sinh máy tính, laptop thường xuyên và định kỳ từ 6 -12 tháng/ lần. Khi sử dụng máy tính, laptop bạn không nên để lên gối, chăn, đệm vì bề mặt này rất khó thoát nhiệt và có thể cháy chập do laptop quá nóng. Nếu bạn có điều kiện thì có thể mua đế tản nhiệt dành cho laptop để đảm bảo thoát nhiệt tốt cho laptop.
Hư hỏng vật lý
Nguyên nhân gây hỏng ổ cứng máy tính, laptop nhanh nhất hoàn toàn có thể là do tác động vật lý. Ổ cứng được cấu tạo từ nhiều bộ phận chuyển động cơ học và rất dễ gặp trục trặc khi có xáo trộn. Chỉ cần va đập nhẹ trong khi ổ cứng đang hoạt động cũng có thể gây ra hư hỏng. Để đảm bảo an toàn, nên nhớ là không được tháo ổ cứng khỏi máy tính laptop hoặc cần hạn chế di chuyển laptop khi chúng đang hoạt động và nếu bắt buộc phải di chuyển thì nên nhẹ nhàng và cẩn thận
Phân mảnh tập tin
Ổ cứng của máy tính có nhiều sector được sắp xếp theo thứ tự khi các bạn xóa hoặc ghi dữ liệu vào ổ cứng nhiều lần thì sẽ khiến ổ cứng bị phân mảnh, tức là một tập tin có thể nằm ở nhiều sector khác nhau. Khi đó thì ổ cứng của các bạn sẽ phải đọc nhiều hơn để tìm kiếm các mảnh của tập tin nằm phân tán ở khắp nơi trong ổ cứng thay vì chúng được xếp ở gần nhau. Vì thế nên ổ cứng sẽ dễ bị hao mòn và nhanh hỏng hơn.
Để tránh tình trạng phân mảnh ổ cứng này thì bạn nên sử dụng công cụ chống phân mảnh ổ cứng. Việc chống phân mảnh ổ cứng này sẽ giúp bạn tăng tốc độ cho máy tính laptop của mình cũng như những tập tin sẽ được tìm kiếm nhanh hơn.
Sốc điện hay do điện áp thay đổi đột ngột
Nguồn điện cung cấp cho các thiết bị điện thường không ổn định và có đôi khi điện áp tăng cao hơn so với bình thường và ngược lại bị sụt giảm nhiều hơn so với bình thường, hiện tượng này sẽ gây ra hư hỏng các linh kiện bên trong máy tính laptop.
Và để tránh tình trạng này thì bạn nên sử dụng ổn áp và không nên tháo pin máy tính khi máy đang hoạt động và cắm sạc trực tiếp để sử dụng
2. Một số mẹo giúp nâng cao tuổi thọ sử dụng ổ cứng máy tính
Sử dụng bộ nguồn ổn áp
Thông thường, nguồn điện luôn không được ổn định, việc mất điện đột ngột có thể gây ra những thiệt hại rất nghiêm trọng cho máy tính, và phần lớn điều là nguyên chính làm hỏng các linh kiện phần cứng của máy tính, trong đó có ổ cứng. Thậm chí, việc điện áp có thể tăng vọt lên vài nano giây hoặc giảm áp đột ngột cũng có thể khiến máy tính lập tức tắt theo cách không mong muốn.
Do đó, tốt nhất bạn nên sử dụng một bộ ổn áp để luôn giữ cho điện áp ổn định và chuyển nó sang các thiết bị điện tử, máy tính để giữ cho các linh kiện luôn được an toàn. Hoặc nếu chỉ chủ yếu máy tính, bạn có thể trang bị một UPS (bộ lưu điện) để đảm bảo cung cấp điện liên tục và ổn định cho máy tính.
Chống phân mảnh ổ cứng
Mặc dù đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây lỗi ổ cứng máy tính nhưng nó cũng góp phần làm cho ổ cứng hoạt động hết công suất vì phải tìm kiếm các “mảnh” tập tin nằm phân tán khắp nơi trong ổ cứng, thay vì chúng phải ở gần nhau. Chính vì lẽ đó, ổ cứng sẽ nhanh chóng “hao mòn” qua năm tháng và khi đến lúc nào đó, “cái chết” sẽ ập đến với ổ cứng của bạn.
Giải pháp nào để giải quyết vấn đề này? Đó chính là quá trình chống phân mảnh. Và bạn có thể thực hiện quá trình này với sự giúp sức của các phần mềm chống phân mảnh được tích hợp sẳn trên hệ điều hành máy tính hoặc của bên phần mềm thứ ba. Lưu ý là bạn chỉ thực hiện chống phân mảnh khi phát hiện ổ cứng bị từ 5-10% phân mảnh.
Hạn chế tắt/bật máy tính một cách liên tục
Có thể bạn không biết nhưng hành động đòi hỏi mức độ truy xuất ổ cứng nhiều nhất trên máy tính chính là việc bật và tắt máy tính. Và việc bật, tắt liên tục sẽ khiến ổ cứng quay nhiều hơn dẫn đến hao mòn nhanh so với khi bạn sử dụng thông thường.
Chính vì vậy, nếu trường hợp bạn phải ra ngoài trong thời gian lâu như nửa ngày chẳn hạn, hãy tắt máy tính. Trường hợp chỉ rời khỏi trong một vài giờ, hãy sử dụng chế độ Standby hoặc Hibernation. Hay Sleep để hệ thống tự ngắt nguồn điện vào ổ cứng.
Nhẹ tay và cẩn thận khi di chuyển ổ cứng
Mặc dù trong khá cứng cáp nhưng sự thật thì ổ cứng máy tính khá …mỏng manh. Nguyên do chúng được cấu tạo từ nhiều bộ phận chuyển động cơ học nên có thể dễ dàng gặp vấn đề khi có bất cứ một xáo trộn nhỏ nào. Cụ thể, nếu vô tình làm rơi ổ cứng, bất kể nặng hay nhẹ điều có thể đem lại vấn đề.
Do đó, nếu tiến hành tháo ổ cứng khỏi máy tính để sửa ổ cứng không nhận, hãy nhẹ nhàng và chỉ thực hiện sau khi máy tính đã tắt hoàn toàn trong 2 phút. Trường hợp tháo lắp ổ cứng từ máy tính này sang máy khác, hãy thật cẩn thận và sử dụng trang thiết bị hỗ trợ như găng tay, vòng chống tĩnh điện,… Hạn chế tuyệt đối các va chạm vật lí có thể gây tác động trực tiếp đến ổ cứng.
Tránh quá nhiệt
Tương tự như các linh kiện khác trong máy tính, ổ cứng máy tính được thiết kế để hoạt động tối ưu trong một phạm vi nhiệt độ nhất định. Tùy vào dòng ổ cứng khác nhau và phạm vi nhiệt độ cũng khác nhau, tất cả điều tùy thuộc vào nhà sản xuất quy định. Do đó, bạn nên tìm hiểu kĩ thông tin này để luôn giữ cho ổ cứng hoạt động ổn định trong pham vi nhiệt độ cho phép.
Chính vì thế, bạn phải cố gắng đảm bảo luồng không khí bên trong thùng máy phải được luân chuyển một cách thông thoáng để tản nhiệt cho các linh kiện phần cứng bên trong. Cụ thể, hãy thường xuyên thực hiện vệ sinh bụi ở các linh kiện phần cứng bên trong thùng máy, đảm bảo rằng các quạt tản nhiệt ở các linh kiện điều hoạt động tốt.
Trên đây là tổng hợp các lỗi liên quan đến ổ cứng máy tính và cách khắc phục, Nguyễn Công PC hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp ích cho các bạn phần nào khi gặp các vấn đề về lỗi ổ cứng máy tính.
Tuy nhiên, theo nguyên tắc bảo vệ sự an toàn cho dữ liệu bạn hãy sao lưu tất cả dữ liệu của mình vào một thiết bị lưu trữ khác trong một thời gian nhất định. Cảm ơn các bạn đã xem hết bài viết!
3. Hướng dẫn sửa lỗi ổ cứng máy tính
Thông thường máy tính hay laptop bị lỗi ổ cứng có rất nhiều biểu hiện khác nhau, nhưng chung quy lại các lỗi ổ cứng máy tính được phân làm 2 loại là lỗi vật lý và lỗi phần mềm.
Sửa lỗi ổ cứng - Lỗi vật lý
Để xử lý các lỗi ổ cứng máy tính lỗi vật lý liên quan đến dàn cơ hay bo mạch xử lý và các kết nối bạn thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Bạn tiến hành mở thùng máy gỡ ổ cứng ra vệ sinh sạch sẽ bằng chổi sơn và khăn mềm khô.
Bước 2: Vệ sinh cáp nối và các tiếp điểm trên ổ cứng, cũng như trên bo mạch chủ.
Bước 3: Tiến hành kiểm tra thiết lập Master/Slave cho ổ cứng máy tính xem có chính xác hay không rồi cắm ổ cứng vào như cũ.
Bước 4: Bật máy lên è truy cập vào BIOS è chọn chế độ tự động nhận diện đĩa cứng. Trong trường hợp hệ thống không nhận ra được ổ cứng bạn hãy thử cắm cáp sang khe cắm hoặc thay dây cáp khác để kiểm tra.
Nếu như đã làm hết tất cả các cách phía trên mà BIOS vẫn không nhận diện được thì không còn cách nào khác là bạn phải thay ổ cứng mới.
Sửa lỗi ổ cứng - Lỗi phầm mềm
Nếu ổ cứng của bạn vẫn cho phép bạn vào được Windows thì bạn có thể sử dụng chưng trình ScanDisk được tích hợp sẵn trong Windows giúp bạn có thể kiểm tra và xác định chính xác các sự cố xảy ra trên ổ cứng. Để dùng công cụ này bạn thực hiện như sau:
Bước 1: Vào My Computer ==> Chuột phải lên phân vùng ổ đĩa cứng cần kiểm tra ==> chọn Properties
Bước 2: Xuất hiện hộp thoại ==> Chọn thẻ Tools ==> nhấn Check Now.
Hệ thống sẽ tự động sửa chữa các file hệ thống bị lỗi và tìm kiếm rồi phục hồi các bad sector cũng như các sự cố khác trên ổ đĩa cứng. Thời gian kiểm tra ổ cứng tùy vào dung lượng phân vùng ổ đĩa cứng.
Còn nếu như bạn là một người rành máy tính, có thể sử dụng đĩa Hiren’s Boot thì phần mềm sửa lỗi ổ cứng máy tính như Segate Seatools, Hitachi Drive Fitness Test, Western Digital Data LifeGuard Dianostic,… sẽ giúp bạn xử lý các lỗi của đĩa cứng rất hiệu quả.
Tuy nhiên, thời gian chẩn đoán và sửa lỗi thường mất nhiều thời gian, có thể trên 12 giờ liên tục cho một ổ cứng bị lỗi nhiều hoặc có dung lượng lớn.
Xem thêm:
Ổ cứng SSD là gì? Cấu tạo và các thông số kỹ thuật
Tìm hiểu về Ổ Cứng dành cho chỉnh sửa Video - Nên chọn SSD hay HDD?