AI tạo sinh - cuộc đua 'đốt tiền'

Trở lại với công nghệ AI, ngày 27/3/2023, Generative AI (AI tạo sinh) đang trở thành tâm điểm chú ý trong ngành công nghệ sau thành công của ChatGPT. Nhiều công ty lớn như Google, Microsoft và Meta đã đầu tư hàng tỷ USD để phát triển công nghệ này, được cho là sẽ cách mạng hóa cách con người tương tác và làm việc.

Từ năm 2022, nhiều AI tạo sinh như chatbot ChatGPT và AI vẽ tranh Dall-E, do OpenAI phát triển và được Microsoft đầu tư lớn, đã gây tiếng vang. Trong khi Google và Meta đã nghiên cứu AI từ lâu với LaMDA và BlenderBot nhưng chưa công bố rộng rãi do lo ngại về độ chính xác. Tuy nhiên, trước sự nổi bật của ChatGPT, Google đã giới thiệu chatbot Bard vào đầu tháng 2 và tích hợp AI vào Gmail và Docs vào tháng 3.

Meta đã ra mắt mô hình LLaMA được huấn luyện trên 1.400 tỷ từ, gấp năm lần so với mô hình của OpenAI. Ngày càng nhiều công ty công nghệ lớn tham gia vào cuộc đua AI tạo sinh. AI tạo sinh là thuật toán trí tuệ nhân tạo có khả năng sáng tác và tạo ra nội dung như hình ảnh, video, âm thanh, mã code và văn bản, đánh dấu một bước tiến mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Một ví dụ rõ nét về sự khác biệt giữa AI truyền thống và AI tạo sinh là trong việc nhận diện ảnh con mèo. AI truyền thống chỉ có thể xác định mèo trong nhiều bức ảnh nhờ vào việc được lập trình nhận dạng hình ảnh. Trong khi đó, AI tạo sinh không chỉ phân loại ảnh mèo mà còn có khả năng tạo mô tả hoặc vẽ hình ảnh con mèo theo yêu cầu người dùng.

AI tạo sinh đang thay đổi cách con người tương tác với công nghệ. Thomas Kurian, CEO Google Cloud, bày tỏ sự phấn khích về tiềm năng của nó, bao gồm khả năng giúp mọi người sáng tạo, hỗ trợ nhà phát triển tạo ứng dụng mới, và thay đổi cách doanh nghiệp, chính phủ thu hút khách hàng và cử tri, trong sự kiện Google Workspace hôm 16/3.

Mô hình AI tạo sinh phổ biến nhất hiện nay là GPT-3.5 trong ChatGPT, nổi bật nhờ khả năng tương tác bằng văn bản giống con người. GPT-4, ra mắt vào giữa tháng 3, đã tiến bộ vượt bậc khi có thể tạo cả văn bản lẫn hình ảnh. Theo chuyên gia Rowan Curran từ Forrester, việc huấn luyện một AI tạo sinh tiêu tốn hàng triệu USD.

Mô hình LLaMA của Meta ra mắt cuối tháng 2, sử dụng 2.048 GPU Nvidia A100 để đào tạo trên 1.400 nghìn tỷ từ với 65 tỷ tham số, tiêu tốn khoảng 2,4 triệu USD. Trong khi đó, mô hình GPT-3 của OpenAI với 175 tỷ tham số cần ít nhất 100.000 USD mỗi ngày, tương đương 3 triệu USD mỗi tháng để vận hành. Theo SemiAnalysis, nếu Google muốn tích hợp chatbot AI vào công cụ tìm kiếm, họ sẽ phải đầu tư khoảng 3 tỷ USD cho hệ thống chip TPU và hạ tầng liên quan.

Morgan Stanley cho biết Google Search đã xử lý 3,3 tỷ truy vấn năm ngoái. Nếu Bard xử lý một nửa số truy vấn đó, Google sẽ phải chi thêm 6 tỷ USD, hoặc hơn nếu câu trả lời dài hơn 50 từ. Microsoft đã đầu tư 1 tỷ USD từ 2020 và tiếp tục chi thêm 10 tỷ USD vào OpenAI trong bối cảnh cạnh tranh trí tuệ nhân tạo gia tăng, với số tiền này được dùng để phát triển siêu máy tính và điện toán đám mây cho AI.

Chi phí cho tìm kiếm bằng AI cao hơn mô hình hiện tại chủ yếu do yêu cầu về sức mạnh tính toán. Các công cụ tìm kiếm truyền thống chỉ cần quét website và cung cấp link, trong khi hệ thống AI cần chip tính toán nhanh để xử lý và truyền đạt thông tin dưới dạng văn bản phức tạp. Clement Delangue, Giám đốc điều hành công ty AI Hugging Face, cho biết các tổ chức phát triển AI phải cẩn trọng khi đào tạo phần mềm, vì quá trình này rất tốn kém.

Việc đào tạo AI là một quá trình liên tục để cập nhật kiến thức, do đó, siêu AI cần tiêu tốn chi phí hàng ngày thay vì chỉ đầu tư một lần. Điều này giải thích tại sao một số AI như ChatGPT chỉ có kiến thức đến năm 2021. AI tạo sinh đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, với các nền tảng như Dall-E, DeepDream Generator, Pikazo, Artbreeder cho sáng tạo hình ảnh, và GPT-3, Write With Transformer, AI Dungeon, Writesonic cho người sáng tạo nội dung.

Trong lĩnh vực âm nhạc, một số AI tạo sinh nổi bật hiện nay bao gồm Amper Music, AIVA, Ecrette Music và Musenet. Cuộc đua càng trở nên hấp dẫn khi Apple được cho là đang phát triển một mô hình tương tự ChatGPT. Theo New York Times, nhân viên Apple đã được thông báo về mô hình ngôn ngữ lớn và các công cụ AI khác tại hội nghị AI thường niên. Tuy nhiên, theo Reuters, AI tạo sinh vẫn còn mới mẻ và người dùng chưa cảm nhận được tác động lâu dài của chúng.

Các chuyên gia lo ngại rằng siêu AI có thể tạo ra thông tin sai lệch và mang thành kiến từ dữ liệu trên Internet. Để giảm thiểu tác động tiêu cực, nhà phát triển cần chọn lọc dữ liệu đầu vào cẩn thận và các tổ chức nên xem xét sử dụng mô hình AI chuyên biệt, quy mô nhỏ thay vì các mô hình Generative AI có sẵn.