Một xu hướng mới đang nổi lên tại các tập đoàn lớn phương Tây. Và như rất nhiều lo ngại trước kia kể từ thời điểm ChatGPT bùng nổ, xu hướng này không mấy thân thiện với người lao động, nếu không muốn nói là đáng lo ngại. Công nghệ AI tạo sinh và tự động hóa đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Ngày càng có nhiều công ty sử dụng AI để tối ưu hóa hoạt động, cắt giảm chi phí và tăng năng suất. Kết quả là, người lao động đang phải đối mặt với tình trạng sa thải, bị thay thế bởi AI. Dù muốn hay không, các công ty cũng đều cần phải đưa ra những quyết định khó khăn, bao gồm cả việc cắt giảm nhân sự để duy trì khả năng cạnh tranh.
Theo tổng hợp của Forbes, các tập đoàn trong nhiều ngành nghề, từ tài chính đến logistics và cả công nghệ, chẳng hạn như Klarna, UPS, Duolingo, Intuit và Cisco Systems đang thay thế những người lao động bị sa thải bằng công cụ AI và tự động hóa. Mặc dù những công nghệ như thế này nâng cao năng suất, chúng cũng làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về tình hình việc làm của con người trong tương lai. Đối với nhiều người lao động, mối quan tâm lớn nhất là liệu công việc của họ có bị ảnh hưởng hay không.
Áp lực kinh tế, lạm phát và giá cổ phiếu biến động đã thúc đẩy các công ty ưu tiên hoạt động hiệu quả hơn. Kết quả là, số lượng công việc dành cho con người sẽ ít đi. Sự nhiệt tình của nhà đầu tư đối với AI luôn làm lợi cho những công ty triển khai công nghệ này. Chúng ta đã chứng kiến nhiều trường hợp khi AI được sử dụng trong các thông báo chính thức của doanh nghiệp và ngay lập tức giá cổ phiếu của họ tăng cao hơn, dù chưa biết lợi ích về mặt doanh thu mà AI mang lại sẽ như thế nào.
Klarna, một công ty fintech hàng đầu thế giới, chuyên về dịch vụ “mua trước trả sau” đã gây xôn xao dư luận vào năm 2024 khi công bố việc cắt giảm hơn 1.000 việc làm, tương đương khoảng 10% lực lượng lao động toàn cầu của mình như một phần của chiến lược chuyển đổi sang AI, theo Forbes.
Công ty sau đó đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ AI để xử lý các yêu cầu dịch vụ khách hàng, xử lý giao dịch và tối ưu hóa hoạt động. Klarna đã triển khai một trợ lý AI quản lý khối lượng công việc tương đương với 700
nhân viên toàn thời gian.
Giám đốc điều hành của Klarna đã thẳng thắn thảo luận về cách chatbot và hệ thống tự động hóa dựa trên AI có thể thực hiện các nhiệm vụ mà trước đây do nhân viên con người đảm nhận, chẳng hạn như trả lời các câu hỏi của khách hàng và xử lý hoàn tiền. Bằng cách tích hợp AI tạo sinh, Klarna hướng tới việc giảm chi phí vận hành đồng thời mở rộng dịch vụ, với báo cáo cho thấy rằng AI hiện đang xử lý một phần đáng kể trong tương tác với khách hàng.
Đầu năm 2025, United Parcel Service (UPS) công bố kế hoạch sa thải 20.000 nhân viên, đánh dấu một trong những đợt cắt giảm lực lượng lao động lớn nhất trong lịch sử 116 năm của họ. Giám đốc điều hành Carol Tomé nhấn mạnh rằng, các công nghệ mới, bao gồm machine learning, đã cho phép việc cắt giảm này bằng cách tự động hóa các tác vụ như tạo đề xuất bán hàng, vốn trước đây đòi hỏi sự có mặt của các chuyên gia định giá.
Mặc dù UPS nói rõ rằng AI đã và sẽ không trực tiếp thay thế nhân viên, nhưng việc áp dụng các công cụ dựa trên AI để nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực logistics, tối ưu hóa tuyến đường và tương tác với khách hàng cho thấy tự động hóa đã đóng vai trò giảm bớt nhu cầu về một số vị trí nhất định. Những thay đổi này nhấn mạnh cách những cái tên lớn trong ngành logistics đang sử dụng AI để cắt giảm chi phí, đồng thời đối phó với lạm phát gia tăng.
Duolingo, ứng dụng học ngôn ngữ nối tiếng, đã công bố chiến lược "AI-first" (nói cách khác là ưu tiên AI). Kế hoạch này là loại bỏ các nhà thầu với các nhân sự là con người cho những nhiệm vụ mà trí tuệ nhân tạo có thể xử lý. Email gửi tới toàn thể nhân viên của CEO Luis von Ahn được chia sẻ trên LinkedIn đã phác thảo một tương lai nơi AI thúc đẩy việc tạo nội dung, đánh giá hiệu suất và đưa ra quyết định tuyển dụng.
Duolingo đã chấm dứt các thỏa thuận hợp tác với khoảng 10% lực lượng lao động tại các nhà thầu của mình, viện dẫn sự chuyển đổi sang AI để dịch nội dung. Một phát ngôn viên của công ty thừa nhận rằng AI đã đóng góp vào quyết định này, vì các hệ thống tự động hiện nay có thể xử lý các tác vụ như dịch tài liệu khóa học trên hơn 100 ngôn ngữ mà ứng dụng cung cấp.
Mặc dù Duolingo nhấn mạnh rằng không có nhân viên chính thức nào bị sa thải, nhưng động thái này báo hiệu một sự chuyển đổi rõ ràng sang việc tạo nội dung dựa trên AI, giảm sự phụ thuộc vào các nhà dịch thuật con người. Ngay cả những ngành công nghiệp sáng tạo, từng được cho là miễn nhiễm với tự động hóa, cũng đang áp dụng AI để thay thế các nhiệm vụ truyền thống do nhà thầu thực hiện.
Intuit, công ty phần mềm tài chính tạo ra những công cụ phổ biến bên Mỹ, TurboTax và QuickBooks, đã sa thải khoảng 1.800 nhân viên vào năm 2024. Rồi sau đó, họ tuyên bố rằng số tiền tiết kiệm sẽ được tái đầu tư vào công nghệ AI. Lãnh đạo của công ty mô tả AI là một thành phần quan trọng trong chiến lược tương lai của mình, đặc biệt để tự động hóa hỗ trợ khách hàng, phân tích dữ liệu và quy trình chuẩn bị thuế. Bằng cách thay thế người lao động bằng các công cụ AI, Intuit hướng tới việc nâng cao hiệu quả và duy trì tính cạnh tranh trong lĩnh vực fintech đang phát triển nhanh.
Cisco Systems gần đây đã công bố kế hoạch sa thải 7% lực lượng lao động của mình, tương đương khoảng 5.900 nhân viên, là một phần của sự chuyển đổi chiến lược sang các lĩnh vực tăng trưởng cao như AI và an ninh mạng. Công ty đang tích hợp AI vào các giải pháp mạng của mình, chẳng hạn như phân tích dự đoán để quản lý mạng và hệ thống hỗ trợ khách hàng tự động.
Mặc dù việc thanh lọc nhân sự của Cisco được mô tả là sự tái cấu trúc để tập trung vào các công nghệ mới nổi, nhưng việc áp dụng các công cụ AI để xử lý các tác vụ như giám sát và khắc phục sự cố mạng cho thấy rằng tự động hóa đã làm giảm bớt nhu cầu về một số vai trò nhân sự nhất định. Trường hợp này phản ánh xu hướng rộng lớn hơn trong ngành công nghệ là cắt giảm lực lượng lao động con người đồng thời mở rộng năng lực AI.
Theo ForbesNguồn:tinhte.vn/thread/khong-con-la-hua-hen-va-tiem-nang-nua-da-co-nhung-tap-doan-lon-thay-con-nguoi-bang-ai.4015789/