Hồi lâu mình có đọc được ở đâu đó, hay trong một bộ phim nào đó một câu như thế này: “Đời thực thì luôn kỳ quái hơn hư cấu.” Suy cho cùng thì có lẽ điều đó cũng đúng. Gần như mọi tác phẩm giả tưởng, từ văn học đến điện ảnh đều dựa trên tất cả những gì các tác giả, những cái đầu sáng tạo biết về cách con người hoạt động và tương tác với nhau. Việc còn lại chỉ là thêm thắt những thứ phi lý không tuân theo quy luật thông thường để giúp tạo ra những tác phẩm mà thôi.

Black Mirror có lẽ cũng vậy. Mình nghĩ rằng, cái hay của series phim giả tưởng đã làm nên tên tuổi của cả dịch vụ Netflix trong 15 năm qua, bên cạnh những cái tên khác như House of Cards hay Narcos, chính là việc series này đã song hành cùng mọi xu hướng của ngành công nghệ.

Thành ra, thứ khiến Black Mirror thực sự trở thành sức hút toàn cầu, theo mình, chính là việc nó vừa hư cấu đến tuyệt đối, lại vừa gần gũi và chân thực đến đáng sợ. Những tập phim tưởng chừng rời rạc, chẳng liên quan mật thiết về mặt cốt truyện, cùng lắm thì có vài easter egg kết nối các tập phim với nhau, chẳng hạn như thế giới San Junipero, hay chiếc máy đưa con người vào cõi mộng, hoặc nhà làm game đại tài Colin Ritman.

Nhưng giữa sự rời rạc ấy là những câu chuyện mô tả có phần hơi cường điệu những tác động của công nghệ trong cách con người ứng xử với nhau, cả trong đời thật lẫn qua màn hình thiết bị điện tử.

Mùa 7 cũng vậy, không khác chút gì về mặt tư tưởng. Thế nhưng thay vì dựa trên những câu chuyện về lạm dụng smartphone, hám quyền lực ảo, mạng xã hội, rồi đôi khi là cả những góc khuất mà con người dám thể hiện trên mạng internet khi không ai biết mặt biết tên, thì mình xin phép khẳng định, bao trùm 6 tập của Black Mirror mùa 7 chính là cái xu hướng đang bao trùm cả thế giới hiện giờ. Đúng rồi đấy, xem Black Mirror, chỉ nghĩ đến cái xu hướng AI hiện giờ mà thôi.

Những mặt tích cực hay mặt trái của AI, như mọi lần, được thể hiện theo cách quái đản đặc trưng của Black Mirror, hư hư thực thực. Mình sẽ không tiết lộ cốt truyện của từng tập phim. Nhưng bỏ một ngày xem xong cả series, thực sự nếu như anh em theo dõi tin tức về trí tuệ nhân tạo và công nghệ điện toán của ngày hôm nay, chắc chắn sẽ thấy Black Mirror càng lúc càng xóa nhòa ranh giới giữa hư cấu và đời thật.

Nỗi sợ AI xâm chiếm và thống trị, thậm chí tệ hơn là tiêu diệt loài người? Mùa 7 có đoạn nói về điều đó. Rồi đến việc sử dụng công nghệ AI để tạo ra những đoạn deep fake dựa trên gương mặt của những minh tinh màn bạc thuở xưa, rồi kiếm lời từ hình ảnh của họ khi chưa được phép? Có luôn. Rồi cả những công nghệ trích xuất ký ức, biến sóng não trở thành thứ có thể nhìn và hiểu? Rõ ràng là có rồi.



Thế là tự dưng Black Mirror mùa mới có cảm giác xem bị mệt mỏi, vì bình thường lên mạng đọc đã thấy quá đủ thông tin tràn ngập về AI rồi. Nhưng cùng lúc bỗng nhiên cái sự hư cấu và giả tưởng của những tập phim lại mang tính thời sự rõ ràng.

Đương nhiên, nhìn danh sách tập phim của Black Mirror mùa 7, “ngôi sao”, thứ có lẽ phải xem đầu tiên chính là tập 6, phần kế tiếp của USS Callister, tập 1 mùa 4. Chỉ riêng thời lượng 90 phút cũng đã đủ khiến anh em bị hút vào câu chuyện nửa thật nửa ảo, tiếp diễn những gì trong tập trước rồi.

Nhưng, phải thừa nhận là mình thích mùa 7 về mặt tổng thể hơn nhiều so với hai mùa trước đó. Lý do là, mùa 5 và mùa 6 đầy rẫy, nếu như không muốn nói là toàn bộ những tập phim của hai mùa trước đó chỉ tạo ra cảm giác tuyệt vọng và mất niềm tin vào cuộc sống. Ngược lại, mùa 7 thì cân bằng hơn. Đôi khi có những khoảnh khắc đáng sợ. Nhưng cũng có lúc công nghệ, thế giới ảo và con người có những khoảnh khắc với cảm xúc vô cùng chân phương, chạm tới chính cảm xúc của người xem, giống như San Junipero vài năm trước vậy.

Nhưng cùng lúc, song hành với sự cân bằng về mặt cảm xúc, có lúc tiêu cực, có lúc tích cực, thì mùa 7 lại phần nào mất đi bản sắc với những cú twist không thể tưởng tượng nổi như những tập phim đã tạo ra tên tuổi của Black Mirror trong 15 năm qua.

Hầu hết đều dễ đoán phần kết, nhưng đổi lại, cảm giác xem phim và diễn xuất của dàn diễn viên thì vẫn đẳng cấp, vẫn đủ khiến anh em ngồi dính vào ghế với từng tập phim. Từ Issa Rae, Emma Corrin, Paul Giamatti, Cristin Milioti, hay thậm chí cả Peter Capaldi lẫn Will Poulter, toàn những cái tên không chê vào đâu được.

Có điều, đáng lẽ mình đã muốn nói rằng 6 tập của Black Mirror mùa 7 sẽ là những tác phẩm giải trí tuyệt vời, xứng đáng bỏ thời gian để thưởng thức. Nhưng như tiêu đề, càng xem càng ngẫm thấy đời thật chẳng khác gì những cái thế giới phản địa đàng mà biên kịch Charlie Brooker cùng các đồng nghiệp viết nên. Tầm nhìn và quy mô của từng tập phim không hoành tráng như những tập phim trước, nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc nó tạo ra cảm giác gần gũi hơn nhiều về mặt cảm xúc đối với từng người xem.

Mùa 7 của Black Mirror anh em có thể xem tại đây: Watch Black Mirror | Netflix Official Site