Tại sự kiện Google IO 2025 vừa diễn ra, mình có dịp được nói chuyện với Steve Johnson, người đã tạo ra NotebookLM - sổ ghi chú AI cực kỳ hữu ích với loạt những tính năng giúp chúng ta tiêu thụ thông tin theo một cách cực kỳ hiệu quả. Trong cuộc nói chuyện, Johnson đã chia sẻ rất nhiều thông tin về cách mà chính ông đang sử dụng một cách hiệu quả sổ ghi chú, cả lộ trình những tính năng sắp được hoàn thiện và ra mắt. Xin được chia sẻ với mọi người.
Từ tháng trước Google đã cho phép chúng ta tạo file âm thanh dạng podcast bằng tiếng Việt dựa trên tài liệu mà chúng ta đưa lên. Chất lượng thực sự rất tự nhiên. Tuy nhiên nó vẫn chưa cho phép chúng ta tùy chỉnh ngữ điệu hoặc lựa chọn các giọng nói khác nhau, Johnson cho biết rằng chắc chắn NotebookLM đang có kế hoạch cung cấp người dùng các lựa chọn cụ thể hơn.
Đây là tính năng đã chính thức được giới thiệu trong khuôn khổ Google IO 2025, tuy nhiên mình vẫn còn thắc mắc rằng hình ảnh minh họa mà AI tạo trong video sẽ như thế nào, có cho tùy chỉnh nhiều hay không. Johnson nói rằng
"Tính năng Video Overviews sẽ tạo ra một video với một người nói duy nhất, thường kéo dài khoảng 10-15 phút. Vì chỉ có một người nói, nó ít bị lỗi "chat error" hơn so với Audio Overview và người dùng cũng sẽ được nghe thông tin trực tiếp hơn, đồng thời sẽ rất giống con người đang trình bày nội dung. Điểm chính ở đây là nó đi kèm với hình ảnh minh họa dạng slideshow. AI sẽ lôi thông tin từ nội dung nguồn của bạn ra và dựa vào đó để tạo ra biểu đồ, timeline, infographic,… minh họa. Và nếu có hình ảnh hoặc biểu đồ trong nguồn, nó cũng sẽ lôi chúng ra để minh họa.
Hiện có khoảng 25 loại slide khác nhau mà nó có thể hiển thị, thí dụ như dòng thời gian, trích dẫn, tóm tắt gạch đầu dòng, so sánh/đối chiếu hoặc định nghĩa.
Về bản chất hoạt động,
Video Overview sử dụng cùng phương pháp như Audio Overviews để tạo ra kịch bản và trình chiếu đi kèm. Đặc biệt, giọng nói AI trình bày trong video sẽ có thể tương tác rất tốt với các hình minh họa, thí dụ như nó sẽ nói "như bạn có thể thấy trong hình này...". Ban đầu tính năng này chỉ có sẵn bằng tiếng Anh nhưng sẽ được mở rộng sang các ngôn ngữ khác. Thời gian cập nhật chắc chắn sẽ nhanh hơn so với Audio Overview vì chỉ có một người nói nên cũng dễ dịch hơn. Tính năng này sẽ ra mắt trong vài tuần tới.
Mình thắc mắc rằng với những nội dung phức tạp hơn mà biểu đồ, infographic minh họa,… chưa đủ để thể hiện trọn vẹn, thí dụ như một người thầy giáo dạy vật lý cần thêm các thí nghiệm trực quan, thì NotebookLM có cho người dùng prompt thêm để sửa hình ảnh minh họa do AI tạo ra hay không. Johnson nói rằng: Hiện tại, chỉ có hình ảnh trang bìa là được tạo mới độc đáo dựa trên nội dung của sổ ghi chép; sau đó, nó chỉ sử dụng các hình ảnh có sẵn trong nguồn của bạn và sinh ra thêm các hình minh họa khác theo các template tạo sẵn.
Hiện tại team NotebookLM muốn hình ảnh minh họa mà AI tạo ra từ nội dung của người dùng sẽ 100% là các biểu đồ, sơ đồ,… để nhanh chóng trực quan hóa nội dung. Về các minh họa phức tạp hơn, thí dụ như hình ảnh tương tác cho các bài giản về vật lý, hóa học chẳng hạn,… các mô hình hiện tại có khả năng tạo hình ảnh và video rất tốt, độ tin cậy cao nhưng sẽ tốn thời gian hơn. Team đang bắt đầu với những thứ dễ kiểm soát và không mất quá nhiều thời gian để tạo ra để đảm bảo trải nghiệm người dùng tốt nhất. Johnson cho biết chi tiết hình ảnh trong video càng phức tạp thì thời gian tạo càng lâu và họ không muốn nó phức tạp tới mức mà người dùng phải đợi tận nửa giờ để có một video.
Johsnon nghĩ điều quan trọng nhất khi dùng NotebookLM là suy nghĩ về cách bạn tổ chức các sổ ghi chép. Hãy coi Notebook là một công cụ để precurated notebooks của bạn. Lời khuyên là tạo một sổ ghi chép cho mỗi dự án bạn đang làm, đảm bảo cập nhật tất cả các nguồn liên quan và ghi chú cho dự án đó vào sổ ghi chép cụ thể đó. Ông ấy chia sẻ rằng cá nhân ông có khoảng 15 sổ ghi chép cho các dự án khác nhau và đó là cách chính ông tổ chức suy nghĩ của mình về mọi thứ. Ông nói rằng một khi bạn bắt đầu cấu trúc các dự án của mình xung quanh các sổ ghi chép, bạn sẽ thực sự thấy giá trị của điều đó. Sắp tới team cũng sẽ cung cấp cho người dùng các công cụ tốt hơn để tổ chức nguồn tài liệu vì khi có nhiều nguồn, mọi thứ có thể trở nên hơi khó kiểm soát và họ sẽ sớm tìm cách giúp người dùng giải quyết vấn đề này.
Johnson cho biết: về cơ bản, Notebook LM đã hoạt động theo hướng đó bằng cách cho phép bạn nhập nguồn và tạo ra một mô hình "đặc biệt" dựa trên nguồn bạn cung cấp (một dạng tạo sinh dựa trên truy xuất thông tin). Cách làm này đã cho phép bạn có thể tạo bất kỳ ngữ cảnh thông tin nào bạn cần và sau đó họ sẽ tiếp tục cung cấp cho bạn nhiều lựa chọn hơn để chuyển đổi kiến thức đó thành bất cứ thứ gì bạn muốn. Hiện tại là chuyển thành tổng quan âm thanh, tổng quan video, hướng dẫn học tập.
Gần đây NotebookLM có thêm tính năng tìm kiếm các nguồn trên innternet. Đồng thời cũng có nguồn tin nói rằng nó sẽ cho phép người dùng chia sẻ public notebook của họ xây dựng. Thế nên mình thắc mắc là trong tương lai gần thì NotebookLM sẽ là công cụ như thế nào? Một tài nguyên siêu cá nhân dành cho mỗi người tự xây dựng? Hay là một nền tảng kiến thức tương tác giữa nhiều người? Johnson trả lời mình là "tại sao nó không phải là cả hai?" 😁
Cụ thể, Johnson nói rằng "notebookLM là một công cụ cá nhân tuyệt vời để động não với chính mình khi có tất cả suy nghĩ, ý tưởng, bài đọc quan trọng trong một sổ ghi chép duy nhất. Nhưng đội phát triển cũng nghĩ rằng đó là một công cụ tuyệt vời để thu thập kiến thức và chia sẻ nó với người khác. Vì vậy team thực sự muốn phát triển các tính năng để việc xuất bản các sổ ghi chép và chia sẻ với cả thế giới trở nên rất dễ dàng hơn.
Tới đây thì mình hình dung rằng sắp tới, các báo cáo, các bài nghiên cứu trên Google Research sẽ không chỉ là file PDF như xưa giờ mà còn có thể thể hiện bằng notebookLM, cho phép người dùng vào đọc, tương tác, lưu trữ, đào sâu thông tin,….
Johnson cho biết: "đúng vậy, đó là ý tưởng". Ông xác nhận họ đã nói chuyện với những người ở Nature và các tạp chí khác. Ý tưởng là bạn có thể xuất bản bài báo trong Notebook, sau đó bao gồm tất cả các bài báo khác được trích dẫn trong thư mục tham khảo. Điều này tạo ra một khối kiến thức tuyệt vời ở cùng một nơi, nơi bạn có thể đặt câu hỏi, khám phá và xem lịch sử của nó. Bạn có thể yêu cầu giải thích cho một người 16 tuổi hoặc chuyển văn bản thành âm thanh để nghe thay vì đọc. Ông nghĩ đó là một cách mới để truyền tải kiến thức cũng như một công cụ năng suất. Chúng ta sẽ thấy nhiều điều hơn về khía cạnh này trong năm nay.
Mình giả sử một người dùng mang một cuốn sách đã mua rồi đưa vào NotebookLM và dùng nó để trích dẫn, tạo ra một Notebook và chia sẻ cộng đồng, vậy sẽ dẫn tới vấn đề bản quyền ra sao? Johnson cho biết rằng đây là một vấn đề mà ông ấy đang trực tiếp làm việc. Ông ấy rất muốn có thể thiết lập Notebook để bạn có thể đọc sách đã mua, đưa chúng vào Notebook và đặt câu hỏi về chúng. Ông tin rằng nếu xây dựng đủ biện pháp bảo vệ bản quyền trong Notebook thì điều đó sẽ hoàn toàn khả thi.
Mình thắc mắc rằng vậy cụ thể, những cập nhật gần nhtas cho NotebookLM sẽ là những gì? Johnson nói ngay rằng đó "chắc chắn là video." Các nút tạo Report - báo cáo, FAQ - Những câu hỏi thường gặp, tóm tắt tài liệu,… hiện tại sẽ tự động tạo ra chỉ sau một cú nhấp chuột của người dùng. Tuy nhiên sắp tới họ sẽ cập nhật thêm, cho phép người dùng tùy chỉnh nhiều hơn nội dung của của các tài liệu này bằng prompt, đồng thời cho tạo thêm các định dạng khác dưới dạng template của riêng người dùng, thí dụ như tóm tắt các điểm chính dành cho biên bản cuộc họp, hoặc tạo định dạng văn bản theo dòng thời gian.
Ngoài ra, một tính năng mới khác chính là cơ chế cho phép người dùng xuất bản các sổ ghi chú được tuyển chọn (editorial hay precurated notebooks). Đây sẽ là các notebook được tập hợp các nguồn tài liệu chất lượng cao về một chủ đề nhất định. Các notebook này sẽ được public trên trang chủ của NotebookLM để giúp người dùng mới dễ hình dung hơn rằng ứng dụng này dùng làm gì là tốt nhất, dùng nó ra sao cho hiệu quả thay vì phải tự xây dựng ngay từ đầu như bây giờ.
Nguồn:tinhte.vn/thread/nguoi-tao-ra-notebooklm-chia-se-meo-su-dung-cac-tinh-nang-moi-va-ke-hoach-sap-toi.4020669/