Sachin Dev Duggal, người sáng lập và tự xưng là "phù thủy trưởng" (chief wizard) của Builder.ai, đã gây quỹ được hơn nửa tỷ đô la từ một số nhà đầu tư công nghệ hàng đầu thế giới với lời hứa đơn giản: nó có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo để xây dựng ứng dụng phần mềm “dễ như gọi pizza”.
Tuy nhiên, những nhà đầu tư như quỹ tài sản quốc gia của Qatar và Microsoft giờ đây đang phải đối mặt với sự thật phũ phàng rằng họ có thể đã hỗ trợ một doanh nghiệp báo cáo doanh thu chủ yếu là ảo, nói phũ hơn thì là lừa đảo.
Từng có thời điểm được định giá 1.5 tỷ USD vào năm 2023 với sự hỗ trợ từ Microsoft và quỹ đầu tư quốc gia Qatar, công ty đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản vào tuần trước, sau khi những tiết lộ cho thấy nền tảng "hỗ trợ bởi AI" của họ thực chất dựa vào hàng trăm kỹ sư ở Ấn Độ, trong khi các giám đốc điều hành bị cáo buộc dàn dựng một kế hoạch lừa đảo tài chính kéo dài nhiều năm.
Trong 8 năm tồn tại, Builder.ai quảng bá hệ thống AI “Natasha” của họ như một công cụ tự động hoàn toàn, có thể xây dựng phần mềm "dễ dàng như gọi pizza." Tuy nhiên, các tài liệu nội bộ và lời kể của nhân viên lại vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác. Các kỹ sư ở Noida và Bangalore đã ngồi code thủ công toàn bộ các dự án cho khách hàng trong khi được hướng dẫn bắt chước các phản hồi do AI tạo ra.
"Chúng tôi được yêu cầu không bao giờ đề cập đến địa điểm của mình hoặc nói tiếng Anh giọng Ấn Độ," một cựu kỹ sư Bangalore nói. Đội ngũ điều chỉnh thời gian cập nhật để phù hợp với giờ làm việc của doanh nghiệp vương quốc Anh nhằm đánh lừa các khách hàng về việc hệ thống hoàn toàn tự động hóa.
Builder.ai, trụ sở tại London, đã sụp đổ vào tháng trước sau khi một cuộc điều tra nội bộ phát hiện bằng chứng về các giao dịch bán hàng có khả năng phát sinh gian lận, với doanh thu trước đây được báo cáo dưới thời CEO Duggal đã được điều chỉnh xuống chỉ bằng 25% so với ước tính ban đầu.
Cuộc điều tra làm dấy lên lo ngại về tính hợp pháp của các khoản doanh thu bán hàng được thực hiện thông qua các bên trung gian thứ ba. Những nhóm người này đã được ủy quyền bán các sản phẩm của Builder.ai. Các nhân viên cũ của startup cáo buộc rằng doanh thu bị thiếu hụt do những “seller” này biển thủ lên tới khoảng 120 triệu USD trong nhiều năm.
Đến thời điểm hiện tại, các cuộc phỏng vấn với cựu nhân viên và tài liệu được Financial Times xem xét cho thấy Builder.ai bị nghi ngờ đã sử dụng một loạt các phương pháp để thổi phồng doanh thu của mình, bao gồm giảm giá không chính xác, tiền đặt trước rất nhỏ và các giao dịch dường như mang tính vòng luẩn quẩn với khách hàng chủ chốt. “Đây là cả một đại dương,” một cựu nhân viên từng nói, ám chỉ quy mô và chiều sâu của các hoạt động nhận doanh thu đáng ngờ mà công ty bị cáo buộc đã tham gia.
Những hành vi này cũng đã thu hút sự chú ý từ các công tố viên. Trước khi công ty sụp đổ, Văn phòng công tố liên bang khu vực phía nam New York đã yêu cầu Builder.ai cung cấp tài liệu liên quan đến báo cáo tài chính, thực tế kế toán và mối quan hệ khách hàng của mình, theo những nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.
Duggal, người đã từ chức giám đốc điều hành Builder.ai vào tháng 2, đã từ chối bình luận. Các luật sư hiện tại của ông cho biết có “những sai sót nghiêm trọng” trong những luận điểm mà FT đưa ra. Một nhóm các luật sư trước đó mà Duggal và Builder.ai thuê năm ngoái đã thông báo với FT rằng cả ông lẫn công ty đều không báo cáo sai số liệu bán hàng.
Tuy nhiên, một cựu nhân viên cấp cao tuyên bố rằng số tiền được ghi nhận thông qua các nhà phân phối thực tế thấp hơn nhiều và “hàng chục triệu USD” đã được thu thập thông qua kênh này.
Builder.ai làm việc với hàng chục khách hàng để xây dựng ứng dụng và trang web theo yêu cầu. Đây thường là các công ty nhỏ hoặc cá nhân không thể thuê riêng các nhà phát triển của mình. Công ty khởi nghiệp có trụ sở tại London đã hứa hẹn sẽ cung cấp ứng dụng rẻ hơn và nhanh hơn so với đối thủ cạnh tranh, nhờ sử dụng các kỹ thuật AI.
Theo những người quen thuộc với vấn đề này và tài liệu được Financial Times xem xét, doanh thu báo cáo thường chỉ phản ánh số tiền nhận được và dự kiến sẽ nhận được từ khách hàng. Nếu một khách hàng được cung cấp ưu đãi đặc biệt, bất kỳ khoản bán hàng nào được ghi lại thường nên khớp với giá thấp đã thỏa thuận thay vì giá niêm yết đầy đủ.
Tuy nhiên, nhiều cựu nhân viên cho biết việc các nhân viên của Builder.ai thường xuyên cung cấp giảm giá lớn cho khách hàng trong khi vẫn ghi nhận toàn bộ giá trị hợp đồng là điều phổ biến.
Một người nói rằng họ đã thấy doanh thu dựa trên những mức giá bị thổi phồng được trình bày trong một cuộc họp toàn công ty và trong bản trình chiếu dành cho các cổ đông, những người dường như không biết rằng các con số này không tính đến giảm giá.
Một cách mà giảm giá được áp dụng là công ty cung cấp cho khách hàng các mức giá khác nhau cho tốc độ bàn giao ứng dụng và trang web khác nhau. Các nhân viên cũ và những người nắm được quy trình hoạt động của công ty nói rằng Builder.ai đôi khi sẽ cung cấp cho khách hàng nâng cấp miễn phí lên tùy chọn nhanh hơn, nhưng vẫn ghi nhận hợp đồng theo giá cao hơn.
Luật sư của Duggal và Builder.ai thông báo với FT năm ngoái rằng tất cả dữ liệu bán hàng, bao gồm cả giá bán đầy đủ và giá có thể được hoa hồng sau các chương trình khuyến mãi, đều đã được báo cáo cho bộ phận tài chính và hội đồng quản trị của công ty để đảm bảo nhận doanh thu chính xác. Họ nói thêm rằng phương pháp kế toán của Builder.ai đã trải qua nhiều vòng đánh giá về tài chính và thương mại do hai trong số bốn công ty kiểm toán lớn thực hiện.
Các nhân viên cũ cho biết Builder.ai đôi khi đánh dấu khoản chi phí giảm giá dưới dạng chi phí tiếp thị hoặc bán hàng. Mặc dù một trong những nhân viên này đã đặt câu hỏi về hành vi này, nhưng một nhân viên cấp cao khác tuyên bố rằng cách tiếp cận này đã được xác minh và phê duyệt bởi các bên thứ ba.
Nhiều nhân viên cũ cũng cho biết nhân viên bán hàng của công ty thường xuyên đăng ký khách hàng tại các hội chợ thương mại với các hợp đồng có giá trị cao, nhưng chỉ yêu cầu tiền đặt trước rất nhỏ. Họ nói rằng các dự án phát triển ứng dụng trị giá hàng chục nghìn USD thường được ghi nhận với khoản thanh toán trước chỉ vài trăm USD, hoặc thậm chí ít hơn.
Toàn bộ giá trị của những hợp đồng này, họ cho biết, đã được ghi nhận là một khoản phải thu, doanh thu đã được cam kết nhưng chưa được thanh toán, thường rất ít tiền được thu về. Hai nguồn tin nắm được tình hình tài chính của Builder.ai nói rằng công ty đã tích lũy hơn 26 triệu USD doanh thu không được thanh toán từ các giao dịch tiền đặt trước thấp tại các hội chợ thương mại.
Luật sư của Duggal và Builder.ai thông báo với FT năm ngoái rằng việc ghi nhận toàn bộ phí dự án từ khách hàng tham gia hội chợ công nghệ là doanh thu ngay khi thanh toán tiền đặt trước là không chính xác, và thường thì số tiền đặt trước lớn hơn nhiều so với con số “hàng chục hoặc hàng trăm USD”.
Một nhân viên cấp cao cho biết trong khi đôi khi chấp nhận những khoản giảm giá nhỏ ban đầu, hóa đơn đầy đủ sẽ không được tạo ra cho đến khi có thêm tiền được đối tác thanh toán để bắt đầu dự án sau đó. Một số mối quan hệ thương mại của Builder.ai với các doanh nghiệp với dòng tiền di chuyển một cách đáng ngờ cũng đã thu hút sự chú ý.
Năm 2023, Builder.ai thông báo rằng họ đang xây dựng một ứng dụng cho Ultimate Tennis Showdown, một giải đấu thể thao quốc tế do cựu huấn luyện viên tennis của Serena Williams, Patrick Mouratoglou thành lập. UTS đã bị tính phí hơn 500 nghìn USD cho dự án này, một trong những dự án lớn nhất của công ty vào năm đó.
Cùng thời điểm đó, Builder.ai đồng ý tài trợ cho giải đấu London của công ty, theo những người quen thuộc với thỏa thuận này, một trong số họ nói rằng hợp đồng trị giá hàng trăm nghìn USD.
Duggal, một người hâm mộ quần vợt, cũng là cổ đông của UTS thông qua quỹ đầu tư mạo hiểm SD Squared Ventures của mình. Nhóm tennis cho biết họ “đã hành động đúng đắn mọi lúc và bảo lưu tất cả các quyền và biện pháp khắc phục đối với Builder.ai”. UTS được liệt kê là chủ nợ trong hồ sơ phá sản của startup này tại Mỹ.
Các cuộc điều tra nội bộ trước thềm sự sụp đổ của Builder.ai cũng xem xét mối quan hệ thương mại của nó với VerSe Innovation, một công ty nền tảng nội dung Ấn Độ được Google và Microsoft hỗ trợ và từng có giá trị vốn hóa gần 5 tỷ USD.
Họ cho biết thêm rằng Builder.ai đã ghi nhận ít nhất 75 triệu USD doanh thu cho VerSe trong nhiều năm, bao gồm khoảng 18 triệu USD cho việc môi giới dịch vụ lưu trữ đám mây, trong khi VerSe lại tính hóa đơn của Builder.ai hơn 50 triệu USD. Các cuộc điều tra nội bộ đã làm dấy lên lo ngại về tính hợp lệ của những khoản dư nợ này, loại trừ thành phần đám mây được chuyển cho bên thứ ba, những người này nói thêm.
Nhà đồng sáng lập VerSe, Umang Bedi, xác nhận với FT rằng công ty đã chi hơn 80 triệu USD cho Builder.ai trong bốn đến năm năm và nhận được 53 triệu USD doanh thu từ Builder.ai cho “dịch vụ quảng cáo”. Ông nói thêm rằng Builder.ai có thời điểm đã chiếm 8% tổng doanh thu của VerSe.
Ông mô tả quy mô những khoản dư nợ thương mại này là "khác nhau" và nói rằng bất kỳ tuyên bố nào về "sự luân chuyển tiền tệ và thổi phồng doanh thu" là "vô căn cứ và không đúng sự thật".
Bedi cũng đã cho FT xem một loạt tài liệu mà ông nói chứng minh tính xác thực của giao dịch thương mại của VerSe với Builder.ai. Những tài liệu này bao gồm hóa đơn cho các dịch vụ đám mây, hợp đồng và nhật ký phát triển chi tiết cho các ứng dụng do Builder.ai phát triển, cũng như bản tóm tắt về các chiến dịch quảng cáo mà VerSe đã chạy cho Builder.ai.
"Mỗi khoản mục doanh thu mà chúng tôi ghi lại trong báo cáo tài chính của mình, bao gồm cả từ Builder.ai, đều liên quan đến các dịch vụ hợp pháp đã được cung cấp hoặc thực hiện," Bedi nói. “Tất cả các chi phí được ghi lại trong báo cáo tài chính của công ty đều tương ứng với các dịch vụ hoặc sản phẩm thực tế mà công ty đã nhận được, và điều này đã được xác minh bởi kiểm toán viên thuộc nhóm các tập đoàn kiểm toán 'Big Four' trong 10 năm qua.”
Sau khi có một bài viết của Bloomberg phác thảo mối quan hệ thương mại của nó với Builder.ai, VerSe đã tuyên bố công khai rằng các cáo buộc cho rằng họ “đồng lõa với Builder.ai để thổi phồng doanh thu” là tuyên bố “sai sự thật” và “phỉ báng”.
Sau khi chuyển đến trụ sở mới ở Dubai, UAE, Duggal gần đây đã có cuộc gọi với các nhà đầu tư về khả năng mua lại công ty khỏi phá sản. Theo nhiều người tham gia bài thuyết trình của ông, ông đã bác bỏ những cáo buộc về việc thổi phồng doanh thu và thay vào đó mô tả sự kiện gần đây như một chiến dịch có tổ chức chống lại mình. Theo lời kể của ông, các nhà đầu tư quyền lực đã liên kết với nhau để tranh giành quyền kiểm soát tài sản trí tuệ có giá trị của Builder.ai.
Tổng hợp: 1, 2, 3Nguồn:tinhte.vn/thread/toan-canh-vu-builder-ai-pha-san-trong-con-sot-luon-co-nhung-ke-loi-dung-suc-hut-cua-cum-tu-ai.4026182/