Theo những tin tức mới nhất, Elon Musk đã thành lập một liên minh các nhà đầu tư, với lời đề nghị trị giá 97.4 tỷ USD để mua lại mảng nghiên cứu phi lợi nhuận của OpenAI, hiện tại vẫn đang là mảng nắm quyền kiểm soát toàn bộ OpenAI. Với lời đề nghị này, Musk thực sự muốn chặn đứng những nỗ lực chuyển giao từ một startup nghiên cứu khoa học trí tuệ nhân tạo phi lợi nhuận, vì lợi ích của loài người, trở thành một tập đoàn kinh doanh vì lợi nhuận, phải chiều lòng những nhà đầu tư đã rót hàng trăm tỷ USD tiền vốn cho OpenAI.

Tuy nhiên gần như cùng thời điểm thông tin này được đăng tải, tờ The Information cũng cho biết, ban giám đốc OpenAI cũng như chính CEO Sam Altman đều có quan điểm từ chối lời đề nghị này của Musk. Thậm chí trên mạng xã hội X, hiện tại Musk và Altman cũng đang khẩu chiến. Altman viết rằng “khi ông ta không giành được đa số cổ phần và toàn quyền kiểm soát, ông ta rời đi vào năm 2018, và nói rằng chúng tôi sẽ thất bại.” Rồi kế đến là Altman nói móc Musk: “Có khi chúng tôi sẽ mua lại Twitter với giá 9.74 tỷ nếu ông muốn.”



Cũng là điều dễ hiểu, khi động thái mới nhất của Elon Musk chắc chắn sẽ khơi lại những xung đột giữa Sam Altman và Musk về tương lai của OpenAI giữa thời kỳ bùng nổ công nghệ AI, với chính OpenAI đang đứng ở vị trí trung tâm.

Năm 2015, Musk, Altman cùng vài nhà đầu tư và vài nhà nghiên cứu đã sáng lập OpenAI. Và như đã nói, năm 2018, sau khi thất bại trong việc cố gắng kiểm soát OpenAI, Musk rời đi. Năm 2023, ông này thành lập xAI để cạnh tranh với OpenAI, với sản phẩm nổi bật nhất là chatbot và mô hình ngôn ngữ Grok đang ứng dụng trên mạng xã hội X.

Còn ở thời điểm hiện tại, Musk, CEO của Tesla, người sở hữu mạng xã hội X đang là đồng minh và cố vấn cực kỳ thân cận, nếu không muốn nói là thân thiết nhất với tổng thống Mỹ Donald Trump. Trước đó ông Musk đã bỏ hơn 250 triệu USD để giúp ông Trump chạy đua tranh cử để giúp ông tái đắc cử vào đầu tháng 11 năm ngoái. Và hiện tại, Musk đang đứng đầu Bộ kiểm soát hiệu quả chính phủ, một cơ quan mới toanh được Nhà Trắng lập ra để nhanh chóng thu hẹp quy mô chính quyền và giải quyết triệt để tệ quan liêu trong chính phủ Mỹ.



OpenAI, như đã từng đề cập trong một bài viết mình từng gửi tới anh em, đang trong quá trình tái cơ cấu và chuyển dịch thành một tập đoàn kinh doanh vì lợi nhuận thay vì nghiên cứu phi lợi nhuận. Theo họ, phải thực hiện quá trình tái cơ cấu để tiếp cận được nguồn vốn cần thiết để phát triển những mô hình AI tốt nhất hiện tại.

Tháng 8 năm ngoái, Altman bị Musk khởi kiện, với cáo buộc phía OpenAI đã vi phạm quy định trong thỏa thuận hợp tác khi sáng lập OpenAI, khi ưu tiên lợi nhuận kinh doanh hơn là những gì AI có thể giúp ích cho con người và xã hội. Tháng 11 vừa rồi, Musk cũng xin thẩm phán tòa án liên bang đưa ra lệnh tạm thời để ép OpenAI không được chuyển đổi thành một tập đoàn kinh doanh vì lợi nhuận. Cũng trong đơn kiện của Musk, ông khẳng định ban đầu các nhà sáng lập OpenAI đã tiếp cận ông để xin góp vốn cho một đơn vị nghiên cứu trí tuệ nhân tạo phi lợi nhuận để giúp ích cho nhân loại, nhưng giờ thì không.

Trong tuyên bố đưa ra tối hôm thứ 2 vừa rồi, Musk viết: “Giờ là lúc OpenAI trở về với xuất phát điểm nghiên cứu phi lợi nhuận, mô hình mã nguồn mở, và là một cái tên tập trung vào sự an toàn để giúp ích cho con người như họ đã từng làm. Chúng tôi sẽ đảm bảo chuyện đó xảy ra.”

View attachment 8166515

Rose Chan Loui, giám đốc điều hành trung tâm luật UCLA, chuyên trách về những tổ chức từ thiện và phi lợi nhuận cho rằng: “Lời đề nghị của Musk đang tạo ra một khó khăn mới trong nỗ lực gỡ bỏ quyền kiểm soát của ban lãnh đạo mảng nghiên cứu phi lợi nhuận đối với tư cách pháp nhân kinh doanh dịch vụ AI vì doanh thu. Cùng lúc, lời đề nghị này cũng đặt ra cột mốc đánh giá giá trị của những lợi ích kinh tế của một đơn vị nghiên cứu phi lợi nhuận. Nếu OpenAI đánh giá lợi ích của mảng phi lợi nhuận thấp hơn con số Musk đưa ra, họ sẽ phải giải thích và chứng minh vì sao.”

Liên minh mà Musk tụ hợp để mua lại mảng nghiên cứu phi lợi nhuận của OpenAI bao gồm xAI, Baron Capital Group, Emanuel Capital cùng vài quỹ đầu tư khác. Nếu thương vụ diễn ra thành công, rất có thể xAI sẽ sáp nhập với mảng phi lợi nhuận của OpenAI. Gần đây xAI đã gọi được 6 tỷ USD tiền vốn, giá trị vốn hóa ước tính ở mức 40 tỷ USD.

Jonathan Macey, giáo sư tại trường luật đại học Yale, chuyên gia về quản trị doanh nghiệp cho rằng: “Lời đề nghị này rõ ràng đang khiến mọi thứ trở nên phức tạp. Mảng phi lợi nhuận đáng lẽ ra phải nhận vốn rồi làm mọi thứ với tâm thế làm lợi cho cộng đồng và xã hội, và nếu OpenAI sẵn sàng bán mảng này với mức giá thấp hơn cho một ai đó khác, nó sẽ dấy lên những lo ngại về việc bảo vệ quyền lợi của cộng đồng được hưởng lợi từ những công nghệ mã nguồn mở.”

Sau lần gọi vốn gần nhất, OpenAI được định giá trị vốn hóa 157 tỷ USD, củng cố vị thế của một trong những công ty tư nhân không giao dịch trên thị trường chứng khoán với giá trị cao nhất hành tinh. Hiện tại SoftBank của tỷ phú Masayoshi Son cũng đang trong quá trình đàm phán để đầu tư 40 tỷ USD cho OpenAI, và khi kết hợp với những nhà đầu tư khác, giá trị vốn hóa của OpenAI có thể đạt mức 300 tỷ USD.



Chưa cần bàn tới những lo ngại rằng các nhà quản lý thị trường sẽ tiến hành điều tra chống độc quyền nếu Musk mua lại OpenAI, mà chỉ đơn giản là tiền ở đâu ra cũng là một vấn đề rồi. Musk cũng như liên minh các nhà đầu tư của ông sẽ phải huy động một khoản tiền khổng lồ. Theo dữ liệu LSEG, cổ phiếu Tesla mà Musk đang nắm giữ được định giá khoảng 165 tỷ USD, và sau khi đi vay 44 tỷ USD mua lại Twitter vào năm 2022, rất có thể khả năng vay của Musk từ các ngân hàng đã không còn được đảm bảo như trước.

Nếu thực sự muốn mua lại mảng phi lợi nhuận của OpenAI, Musk có thể sẽ phải bán một phần cổ phần của Tesla, hoặc đi vay thế chấp bằng cổ phần Tesla hoặc SpaceX, giá trị hàng chục tỷ USD. Gil Luria, nhà phân tích thị trường dại D.A. Davidson cho rằng: “Lời đề nghị mua mảng phi lợi nhuận của OpenAI sẽ làm phức tạp đáng kể quá trình gọi vốn của OpenAI hiện tại, cũng như quá trình chuyển đổi thành một tập đoàn kinh doanh vì lợi nhuận. Lời đề nghị này có vẻ được nhiều nhà đầu tư đáng tin cậy hơn hậu thuẫn, nên rất khó để OpenAI bỏ qua. Hội đồng quản trị của OpenAI sẽ có trách nhiệm quyết định xem đây có phải lời đề nghị tốt hơn những gì SoftBank sẵn sàng đầu tư cho họ hay không.”

Theo Reuters