Các chatbot AI đang ngày càng trở thành nguồn thông tin trực tuyến được ưa chuộng của nhiều người tiêu dùng, dần làm suy yếu vị thế thống trị của công cụ tìm kiếm truyền thống và mở ra một kênh tiếp cận mới mà các thương hiệu cần khai thác để kết nối với khách hàng.
Theo Datos, một công ty phân tích thị trường theo dõi hành vi của người dùng web, ước tính 5.6% lưu lượng tìm kiếm trên trình duyệt máy tính để bàn tại Mỹ trong tháng trước đã chuyển qua sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hỗ trợ AI như ChatGPT hoặc Perplexity.
Con số này đương nhiên vẫn còn vô cùng khiêm tốn so với tỷ lệ 94.4% lưu lượng truy cập vẫn đổ về các công cụ tìm kiếm truyền thống như Google của Alphabet hoặc Bing của Microsoft, vốn đang cố gắng chống lại sự cạnh tranh mới bằng cách tích hợp bản tóm tắt AI vào đầu kết quả tìm kiếm. Tuy nhiên, theo Datos, tỷ lệ lưu lượng truy cập đến trình duyệt hỗ trợ AI đã tăng hơn gấp đôi kể từ tháng 6/2024 (lúc đó là 2.48%), và đã tăng hơn bốn lần kể từ tháng 1/2024 (khi con số chưa đầy 1.3%).
Datos cho biết dữ liệu của họ được thu thập từ hơn 10 triệu người tham gia khảo sát trên toàn thế giới, những người đã đồng ý để theo dõi hành vi duyệt web của họ trên trình duyệt máy tính một cách ẩn danh để đổi lấy các phần thưởng, chẳng hạn như quyền truy cập miễn phí vào các sản phẩm phần mềm từ đối tác của công ty. Các số liệu này không bao gồm hoạt động trên trình duyệt di động và ứng dụng, bao gồm cả những ứng dụng từ ChatGPT của OpenAI và Google.
Sự tăng trưởng nhanh chóng trong tìm kiếm AI có thể đánh dấu một sự thay đổi lớn trong hành vi trực tuyến, tương đương với sự xuất hiện của trình duyệt web Google và các nền tảng mạng xã hội đầu tiên, theo Eli Goodman, CEO kiêm đồng sáng lập Datos.
Con số này còn ấn tượng hơn đối với những người được trải nghiệm sớm dịch vụ, hoặc những người tiêu dùng đã bắt đầu sử dụng LLM trên trình duyệt máy tính khi Datos bắt đầu theo dõi hành vi của họ vào tháng 4/2024.
40% tổng số lần truy cập trình duyệt máy tính của những người sử dụng sớm này đã chuyển đến các LLM, tăng từ hơn 24% vào tháng 6/2024, Datos nghiên cứu cho thấy. Thị phần của các công cụ tìm kiếm truyền thống trong lưu lượng truy cập trình duyệt máy tính của những người sử dụng sớm cũng giảm đáng kể trong cùng thời gian đó, xuống còn 61% vào tháng 6 so với khoảng 76% cùng kỳ năm trước.
Theo báo cáo được hãng nghiên cứu thị trường Sensor Tower công bố hồi tháng 6/2025, thời gian mà người tiêu dùng trên toàn thế giới dành cho các ứng dụng và trang web tìm kiếm truyền thống đã giảm 3% từ tháng 4/2024 đến tháng 4/2025. Mức sụt giảm này cao gấp đôi đối với những người trải nghiệm sớm, được định nghĩa là những người tải xuống ChatGPT lần đầu tiên vào năm 2023, báo cáo cho biết.
Tần suất sử dụng sản phẩm tìm kiếm truyền thống của Google vẫn đang tăng trưởng, và các bản tóm tắt AI hiện xuất hiện trên kết quả tìm kiếm của Google đang dẫn đến nhiều truy vấn hơn kết nối người tiêu dùng với doanh nghiệp, một phát ngôn viên của Google nói.
Sự gia tăng trong tìm kiếm AI, cùng với sự xuất hiện của các bản tóm tắt AI trong trình duyệt tìm kiếm truyền thống, có khả năng sẽ tiếp tục làm giảm lưu lượng tìm kiếm đến các trang web mà các thương hiệu đã dành nhiều nỗ lực, nguồn lực và quảng cáo tìm kiếm bấy lâu nay, theo Neil Vogel, CEO Dotdash Meredith, nhà xuất bản của các tạp chí và thương hiệu kỹ thuật số.
Lưu lượng tìm kiếm tự nhiên đến các trang tin tức lớn như Business Insider, The Washington Post và HuffPost đã giảm đáng kể trong ba năm qua, một sự sụt giảm mà các nhà xuất bản đổ lỗi cho các phản hồi AI đáp ứng sự tò mò của người tìm kiếm mà không cần click vào link nguồn bài viết.
Các nhà tiếp thị đang nhanh chóng đảm bảo tên tuổi của họ xuất hiện trong kết quả tìm kiếm AI để đối phó với tình hình này. Đối với các thương hiệu, sự khác biệt quan trọng nhất giữa LLM và trình duyệt là LLM cung cấp một câu trả lời duy nhất thay vì danh sách liên kết, điều này làm giảm cơ hội cho doanh nghiệp xuất hiện trước người tiêu dùng, ông Vogel nói.
"Tất cả các thương hiệu đều sợ rằng họ sẽ không được đưa vào những câu trả lời AI này," ông nói.
Xu hướng này đã truyền cảm hứng cho một làn sóng khởi nghiệp mới chuyên về tối ưu hóa AI, hứa hẹn giúp các nhà tiếp thị thích ứng.
Tuy nhiên, theo ông Goodman, CEO của Datos, các doanh nghiệp nên thận trọng, bất chấp tốc độ thay đổi rõ ràng của ngành tìm kiếm trực tuyến. Các công cụ tìm kiếm vẫn xử lý phần lớn lưu lượng tìm kiếm tổng thể và vẫn được tích hợp vững chắc trong điện thoại thông minh mà chúng ta dành nhiều thời gian, ông nói.
Các thương hiệu cũng cần nhớ rằng các tìm kiếm AI thường phục vụ các nhu cầu khác nhau so với một tìm kiếm Google truyền thống, ông nói.
"Hơn 90% tất cả các tìm kiếm AI là những gì chúng tôi gọi là thông tin hoặc dựa trên năng suất: Giúp tôi giải quyết vấn đề này, giúp tôi trả lời câu hỏi này," ông Goodman nói. Các trang kết quả tìm kiếm truyền thống, mặt khác, được thiết kế để dẫn người tiêu dùng đến các điểm đến khác trên mạng, ông nói thêm.
Trong mắt các nhà quảng cáo trực tuyến, chatbot AI là một thứ mới họ cần phải theo sát, theo chia sẻ của Andrew Lipsman, người sáng lập công ty tư vấn Media, Ads + Commerce.
Ông Lipsman so sánh sự xuất hiện của AI với sự trỗi dậy của điện thoại thông minh, vốn đã dẫn đến những dự đoán rằng người tiêu dùng sẽ từ bỏ máy tính để bàn hoàn toàn. Tuy nhiên, dữ liệu nghiên cứu từ Comscore cho thấy lưu lượng truy cập máy tính để bàn trong thập kỷ qua hầu như không thay đổi, ngay cả khi việc sử dụng thiết bị di động tăng lên.
Sự phổ biến của quảng cáo trong các phản hồi tìm kiếm AI có thể trở thành bước ngoặt tiếp theo vì nó sẽ đòi hỏi chi tiêu mới từ các thương hiệu muốn duy trì tính cạnh tranh trực tuyến, ông Lipsman nói.
OpenAI cho biết họ không có kế hoạch phát triển các sản phẩm quảng cáo. Perplexity đã bắt đầu thử nghiệm với các tìm kiếm được tài trợ, tuy nhiên, và năm ngoái đã thuê một giám đốc phụ trách quảng cáo và mua sắm.
Perplexity năm nay cũng đã phát hành trình duyệt web của riêng mình, nơi các tìm kiếm được xử lý bởi AI thay vì công cụ truyền thống như Google hoặc Bing. Công ty cho biết việc tìm kiếm của họ cung cấp cho người dùng “quyền lựa chọn để điều hướng web.”
Khi một hệ thống thuật toán tạo ra thông tin nghe có vẻ hợp lý nhưng thực tế lại không chính xác, hoặc gây hiểu lầm, các nhà khoa học máy tính gọi đó là “ảo giác AI”. Các nhà nghiên cứu và người dùng đều đã phát hiện những hành vi này ở nhiều loại hệ thống AI khác nhau, từ chatbot như ChatGPT đến ứng dụng tạo hình ảnh như Dall-E, cho đến cả thuật toán trong xe tự lái. Chúng tôi là các nhà nghiên cứu khoa học thông tin, chuyên nghiên cứu về ảo giác trong các hệ thống nhận dạng giọng nói bằng AI.
Ảo giác và tác động của chúng phụ thuộc vào loại hệ thống AI vận hành. Với các mô hình ngôn ngữ lớn, ảo giác là những mẩu thông tin nghe có vẻ thuyết phục nhưng lại không chính xác, bịa đặt hoặc không liên quan. Một chatbot có thể tạo ra một tham chiếu đến một bài báo khoa học không tồn tại hoặc cung cấp một sự kiện lịch sử đơn giản là sai lệch, nhưng vẫn khiến nó nghe có vẻ đáng tin cậy.
Lấy một ví dụ đã quá nổi tiếng. Trong một vụ kiện năm 2023, một luật sư ở New York đã đệ trình bản luận cứ pháp lý được viết ra với sự trợ giúp của ChatGPT. Một thẩm phán sáng suốt sau đó nhận thấy rằng bản luận cứ của vị luật sư nọ đã trích dẫn chi tiết của một vụ án mà ChatGPT đã bịa ra 100%. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả khác nhau nếu con người không thể phát hiện ra mẩu thông tin được tạo ra từ tình trạng AI bị ảo giác đó. Thông tin từ những công cụ tóm tắt thông tin bằng AI cũng vậy.
Bất kể nỗ lực của các công ty AI để giảm thiểu ảo giác, người dùng nên cảnh giác và đặt câu hỏi về kết quả của AI, đặc biệt khi chúng được sử dụng trong các ngữ cảnh đòi hỏi độ chính xác và độ tin cậy. Luôn luôn cần phải kiểm tra lại thông tin do AI tạo ra, dựa vào các nguồn đáng tin cậy, tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết và nhận biết những hạn chế của các công cụ này là những bước thiết yếu để giảm thiểu rủi ro của chúng.
Theo 1, 2, 3, 4 Nguồn:tinhte.vn/thread/anh-em-co-dinh-chuyen-tu-google-sang-cong-cu-tim-kiem-bang-ai-khong.4039882/