Lịch sử dạy rằng những thay đổi, dù là nhỏ nhất, đều sẽ có ảnh hưởng lớn tới tương lai. Trong bài viết này, bạn sẽ được đọc cách mạng Internet tiến hóa, bước đột phá tiếp theo và tại sao, mọi thứ lại mang ý nghĩa lớn.
Hành động đọc những dòng chữ này đồng nghĩa với việc bạn tham gia vào môi trường không gian mạng hiện đại, và trải nghiệm của bạn lớn khác biệt so với người dùng 10 năm trước. Internet đã phát triển như thế nào? Và điều gì sẽ là điểm cuối tiếp theo của con tàu tốc hành?
Tại sao những vấn đề này lại có ý nghĩa quan trọng đến vậy?
Bạn hãy suy nghĩ về sự ảnh hưởng của Internet đối với cuộc sống hàng ngày của bạn, đồng thời đánh giá những thay đổi mà mạng mang lại và khám phá những nền tảng mới được tạo ra nhờ sự phát triển của Internet. Hiện tại, mạng đang trải qua quá trình chuyển đổi để trở thành một phiên bản hoàn thiện hơn. Khác với quá trình tiến hóa của sinh vật để thích nghi với môi trường, mạng tự chuyển đổi để tạo ra những bước tiến lớn trong công nghệ.
Mạng đã trải qua nhiều biến đổi trong những năm gần đây, không còn giống như mạng Internet thời xưa. Có thể phân chia phát triển của mạng thành ba giai đoạn chính, đó là Web 1.0, Web 2.0 và Web 3.0.

"Web 1.0, giống như "1" trong dãy số tự nhiên, đại diện cho giai đoạn đầu tiên của cuộc cách mạng World Wide Web từ năm 1991 đến 2004. Theo các chuyên gia, số lượng nhà sáng tạo nội dung trong giai đoạn này rất ít."
Đa số người dùng là cá nhân tiêu dùng nội dung sản xuất và đa số nội dung là trên các trang web chứa thông tin được cá nhân đăng tải. Ít các công ty, doanh nghiệp quan tâm đến phần này. Đa số trang Web 1.0 chứa nội dung tĩnh, rút từ hệ thống quản lý tệp tin tĩnh thay vì cơ sở dữ liệu lớn.
Hình ảnh với title "Web 3.0, xu hướng thay đổi hoàn toàn thế giới và Internet trong tương lai" được hiển thị trong thẻ
và có nguồn từ link: https://itcctv.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/blogs/6RVxZsfxsFABcVtSH9896ydHxg3Nl0Ejehv0FRZn.jpg.
Đến vì hạn chế của công nghệ, Web 1.0 không thể tiếp tục phát triển. Trong thời kỳ độc lập của internet, tốc độ truyền dữ liệu chậm và thiết bị di động còn ít phổ biến, máy tính cá nhân vẫn còn lớn và phức tạp.
Hiện tại, mạng Internet là một công cụ truyền thông hiệu quả. Các hình thức quảng cáo trực tuyến như tờ bướm số, email marketing, các trang mua sắm trực tuyến tĩnh như Amazon và eBay, cũng như các forum và blog cá nhân đang phát triển mạnh mẽ. Các công nghệ như AJAX, HTML 4, JavaScript hay Java đã trở nên phổ biến và ổn định, chỉ có phần cứng chưa thể đáp ứng nhu cầu sáng tạo của các lập trình viên.
Ảnh về Web 3.0, xu hướng thay đổi hoàn toàn thế giới và Internet trong tương lai được hiển thị dưới đây:

Vào tháng 1 năm 1999, trong bài viết "Fragmented Future - Tương lai Phân mảnh", cố vấn kiến trúc thông tin Darcy DiNucci đã lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ "Web 2.0".

Đến năm 2004, khái niệm "Web 2.0" trở nên phổ biến sau một sự kiện được tổ chức bởi O’Reilly Media và MediaLive. Tại buổi hội nghị này, John Battelle và Tim O’Reilly đã đưa ra định nghĩa "mạng như một nền tảng", nơi mà mọi người đều có thể tham gia vào việc tạo ra nội dung và xây dựng cộng đồng.
Người dùng không chỉ đọc nội dung trên trang web, mà còn có thể đóng góp thông tin và tham gia tương tác với cộng đồng thông qua việc đăng ký tài khoản và bình luận. Không chỉ các lập trình viên mới có thể tham gia vào việc tạo nội dung cho Web 2.0, mà ngay cả bạn – người dùng thông thường cũng có quyền lực sáng tạo trong tay."
Hậu thuẫn của yếu tố người dùng gồm 3 tiến bộ công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của Web 2.0. Đó chính là di động, mạng xã hội mở và lưu trữ đám mây.
Khi iPhone ra đời vào năm 2007, việc truy cập Internet di động đã mở ra cánh cửa cho một lượng người sử dụng mới và thay đổi thói quen sử dụng mạng của họ. Từ việc phải ngồi một chỗ và sử dụng modem dial-up trong vài giờ mỗi ngày, chúng ta đã dần chuyển sang sử dụng mạng không dây 24/7; người dùng hiện nay sống trong trạng thái kết nối liên tục, toàn bộ thế giới Internet nằm gọn trong túi của họ.
Trước sự xuất hiện của Friendster, MySpace và Facebook, Internet được xem như một vùng đất hoang vu và tăm tối. Các forum và các blog cá nhân là những điểm đến lớn cho người dùng để chia sẻ thông tin và tương tác. Khi mạng xã hội trở thành không gian chung cho hàng triệu người kết nối, cộng đồng ảo này đã thay đổi cách mà người dùng suy nghĩ và tương tác trực tuyến.
Hình ảnh về Web 3.0 và tương lai của Internet có thể được tìm thấy tại đường link: https://itcctv.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/blogs/72wRvdOTppO08SQLp50zChs1j3cL4IIpJ69B0TKs.jpg
Khi tiết lộ quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội, đa số người dùng trở nên tỏ ra thân thiện hơn, tuy nhiên đồng thời cũng tạo điều kiện cho những nhóm cực đoan truyền bá những ý kiến sai lệch. Điều này dẫn đến việc xuất hiện những nội dung đặc biệt chỉ có thể tồn tại trong thời kỳ mở của Internet.
Từ việc đơn giản như chia sẻ kiến thức để xây dựng một bách khoa toàn thư chung, chia sẻ ảnh với người thân hay chia sẻ nhà riêng với người lạ qua các ứng dụng cho thuê nhà như AirBnB, ngay cả việc ngồi lên xe của người lạ và chia sẻ mạng sống thông qua Uber, Grab.
Công nghệ điện toán đám mây giải quyết các công việc lưu trữ, tính toán và điều phối một cách hiệu quả. Các doanh nghiệp lớn không cần phải đầu tư vào việc duy trì hệ thống server lớn mà có thể thuê ngoài, giảm chi phí vận hành. Đối với các doanh nghiệp lớn, việc sử dụng dịch vụ đám mây mang lại nhiều lợi ích đáng kể.
Tuy nhiên, còn không chấm dứt ở đó, mọi thứ vẫn đang tiềm năng phát triển hơn nữa ...

Trong thập kỷ gần đây, có niềm tin rằng Semantic Web sẽ là bước tiến mới của Internet, được khởi xướng bởi Timothy Berners-Lee - cha đẻ của WWW. Ông nghĩ rằng Semantic Web sẽ là một môi trường có khả năng xử lý dữ liệu giống như não bộ con người, hiểu rõ nội dung và bối cảnh của dữ liệu.

Vấn đề chính khiến Semantic Web không thể thành công là khó khăn về AI. Máy móc không thể nhận biết đâu là tờ “báo” và đâu là con “báo” nếu không thể hiểu ngữ cảnh xuất hiện của hai khái niệm trên.
Mặc dù không phải chính Semantic Web mà Berners-Lee đã tưởng tượng, Web 3.0 vẫn sẽ giữ những đặc tính tương tự với khái niệm web ban đầu: nền tảng này cho phép người dùng kết nối mà không cần sự kiểm soát từ một cơ quan chủ quản, không phụ thuộc vào máy chủ duy nhất và không có "công tắc đặc biệt" để ngắt kết nối hệ thống nguyên lý.

Mặc dù Web 2.0 tiếp tục mang lại những lợi ích, tương lai của con người vẫn hướng đến những cơ hội mới. Ba nguyên tắc chính dẫn dắt Web 3.0 là tính mở, sự không tín nhiệm và không có ràng buộc.
"Độ mở" xuất phát từ các phần mềm mã nguồn mở được phát triển bởi cộng đồng lập trình viên, với tất cả nội dung được chia sẻ và phát triển công khai đến mọi người.
"Bất tín" bởi lẽ Web 3.0 sẽ cho phép người sử dụng tương tác công khai hoặc kín đáo với nhau mà không cần sử dụng một bên thứ ba mà cả hai đều tin tưởng.
"Vô phép tắc là khi bất kỳ ai, kể cả người dùng và nhà cung cấp dịch vụ, tham gia vào Web 3.0 mà không có sự kiểm soát của một thực thể nắm quyền."
Một mạng kết nối cởi mở giữa con người, không phụ thuộc vào bên thứ ba, tạo ra cơ hội hợp tác, chỉnh lý tiến trình công việc liên quan đến dịch vụ, xử lý dữ liệu, cung cấp nội dung và giải phóng tiềm năng cho các lĩnh vực phức tạp như chăm sóc sức khỏe, phân phối thực phẩm, tài chính, và nhiều lĩnh vực khác.

Trong kịch bản của Web 3.0, máy tính cá nhân sẽ không chỉ được sử dụng làm máy chủ và trung tâm dữ liệu lớn nữa. Thay vào đó, dữ liệu sẽ không còn tập trung ở một trung tâm mà sẽ lan tỏa ra ngoài, được phân chia và quản lý bởi từng người dùng. Mỗi thiết bị kết nối vào mạng, từ điện thoại thông minh, máy tính cá nhân đến xe điện tự lái, đều sẽ cung cấp sức xử lý dữ liệu để tạo ra một hệ thống xử lý dữ liệu phi chính thống và khổng lồ.
Mạng lưới dữ liệu phi tập trung mở ra cơ hội cho mỗi cá nhân tự quản lý dữ liệu của mình một cách độc lập, hoàn toàn kiểm soát việc trao đổi và giao dịch mà không cần phải tin tưởng vào bên thứ ba. Thay vì phải chia sẻ thông tin riêng tư với các bên thứ ba, người dùng có thể tham gia vào "nền kinh tế dữ liệu" một cách minh bạch hơn trên mạng lưới dữ liệu phi tập trung.
Trí tuệ nhân tạo và các thuật toán machine learning có khả năng tạo ra những dự đoán và hành động hiệu quả trong thực tế. Đối với ví dụ đơn giản như dự báo thời tiết, sức mạnh xử lý của siêu máy tính và hệ thống tổng hợp dữ liệu đã giúp cải thiện độ chính xác. Khi kết hợp với dữ liệu phi tập trung, siêu máy tính có thể xử lý một lượng lớn dữ liệu đáng kinh ngạc. Việc áp dụng các thuật toán dự đoán và loại trừ không chỉ đơn giản là quảng cáo mục tiêu, mà còn đóng góp vào việc nghiên cứu vật liệu, thiết kế thuốc mới và dự báo khí hậu, thời tiết chính xác hơn.
Web 3.0 mở ra triển vọng tương lai mà người dùng có thể tương tác với dữ liệu thông qua một mạng ngang hàng (peer-to-peer) mà không cần sự can thiệp từ bên thứ ba. Với việc đặt yếu tố cá nhân làm trung tâm, tính bảo mật cao và đòn bẩy cho một nền tảng Internet mới, phi tập trung và an toàn.

Web 1.0 và 2.0 đã giảm thiểu chi phí liên lạc giữa người dùng và doanh nghiệp, tạo điều kiện cho quá trình trao đổi giá trị và thông tin diễn ra một cách hiệu quả. Đồng thời, chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các bên chưa từng biết tới nhau. Những doanh nghiệp quy mô quốc tế bắt đầu xuất hiện và phát triển mạnh mẽ hơn phiên bản trước của họ. Điều này tạo nên niềm tin toàn cầu, giúp chúng ta có thể thực hiện giao dịch với người lạ mà không cần gặp mặt, thậm chí lên xe của người lạ mà không lo sợ mất mạng.
Tuy nhiên, việc người dùng phụ thuộc quá mức vào nền tảng vô hình đã dẫn đến việc họ trao quyền lực cho bên thứ ba - những cá nhân kiểm soát nền tảng, có khả năng loại bỏ hoặc kiểm soát mọi người dùng đang sử dụng dịch vụ trên đó. Người dùng trở thành món hàng, trở thành nhiên liệu cho cỗ máy lớn hoạt động. Đáng chú ý hơn, các nền tảng còn trở thành cỗ máy khuếch đại các ý kiến, quan điểm sai lầm, làm biến tấu sự thật mà từ trước đến nay đã được công nhận.
Với sự xuất hiện của Web 3.0, người dùng có thể tự do trao đổi giá trị, hợp tác mà không cần phải ngay lập tức tin tưởng lẫn nhau hoặc phải phụ thuộc vào bên thứ ba không rõ ràng. Được xây dựng trên nền tảng mở và phi tập trung, Web 3.0 giảm bớt sự cần thiết về mức độ tín nhiệm khi hợp tác.

Tương tác giữa con người và máy sẽ vượt xa khả năng tưởng tượng của chúng ta trong tương lai. Các tương tác này sẽ diễn ra một cách trơn tru và không cần thiết phải thông qua bất kỳ bên thứ ba nào. Từ sự tự do này, các mô hình kinh doanh mới lạ sẽ được phát triển, bao gồm cả những hợp tác toàn cầu lớn chưa từng thấy, tổ chức phi tập trung phục vụ mục đích lớn, và không gian mạng tự quản cho phép người dùng trao đổi dữ liệu một cách tự do.

Xã hội hoạt động hiệu quả hơn khi loại bỏ bên thứ ba và tối ưu hóa giá trị của dữ liệu, hàng hóa trong tay người dùng và người cung cấp.
Người dùng, tổ chức và máy móc đều chia sẻ thông tin với mức độ bảo mật cao hơn.
- Không còn áp lực từ bên thứ ba kiểm soát các nền tảng lớn nữa. Khi đầu tư của từng cá nhân, tổ chức không phụ thuộc vào nền tảng chung, rủi ro sẽ giảm đáng kể.
Người dùng có quyền sở hữu và kiểm soát hoàn toàn tài sản số của mình thông qua công nghệ blockchain để đảm bảo tính riêng tư và an toàn.
Khi tận dụng phương pháp phân tán dữ liệu và linh hoạt trong việc quản lý dữ liệu, người tham gia sử dụng nền tảng mới có thể hợp tác để giải quyết những vấn đề khó khăn mà trước đây đã gặp phải, như thiếu lương thực, nước uống hay các vấn đề liên quan đến môi trường và khí hậu.
Tính cá nhân và quy mô toàn cầu với Web 3.0 không chỉ dừng lại ở việc hậu thuẫn tiền mã hóa. Bằng việc sử dụng thuật toán machine learning tiên tiến, Web 3.0 kết nối dữ liệu giữa người, tổ chức và hệ thống máy móc một cách cá nhân hóa và toàn cầu. Người dùng sẽ không bị chi phối bởi các tổ chức quyền lực, mà tài sản và lợi ích sẽ được cá nhân quản lý và định đoạt.